DEPREMDE YIKILAN DUYGULAR

            Geçen hafta ülkemizi derinden sarsan bir deprem yaşadık. Elazığ depreminde ölen canlar asla geri gelmeyecek elbet. Yaralanan kardeşlerimiz de inşallah en kısa zamanda iyileşir ve hayatlarına kaldıkları yerden sağlıkla devam edebilirler diye dua ediyoruz. Depremle birlikte en yakın iller başta olmak üzere bizim ilimizde de oldukça etkili sarsıntılar yaşandı. Deprem onca sıkıntı, dert ve tasaların üzerine oturarak kendi gündemini acı bir şekilde belirledi. Depremde meydana gelen yıkım ve sarsıntılar sonucu nasıl fiziki dengeler oynadı ise; korkular, kaygılar, çeşitli duygu durumlarıyla da bir o kadar sarsıldık. Rabbim tekrarını yaşatmasın.
            18 Ağustos Marmara depremi ülkemiz için çok büyük bir travma oluşturmuştu. Marmara depreminde evini kaybeden bir dostumuz anlatırdı; üzerinden onca yıl geçmesine rağmen
asla iki katlı bir evde kalamadığını söyler. Depremde enkaz altında kalan, kurtarılan, yakınlarını kaybeden, evini, yuvasını kaybeden insanlar çok büyük bir travma ile hayatlarına devam etmek zorunda kaldılar. Biz terapistlerin şu anda yaygın olarak yas ve travma terapisinde kullandığımız EMDR terapisi de;  ilk kez Marmara depremindeki depremzedeleri iyileştirmek için ülkemizde kullanılmaya başlandı. Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma, travmatik anı ve duyguların yeniden işlenmesi yoluyla iyileştirme metodudur. Depremi yaşayan insanlarda ciddi psikolojik sorunlar yaşanabilir.
 
Depremi Yaşayan İnsanların Duyguları
 
Deprem sırasında bir depremzede neler yaşar? Şimdiye kadar yapılan araştırma ve gözlemler sonrası ortaya çıkan durum şudur: Depremden hemen sonra kişilerde şu psikolojik durumlar oluşur:
             -Şok: Donup kalma, hissiz, duygusuz, amaçsız kalma gibi duygular.
             -Pasifleşme: Ne yapacağını bilememe, şaşkın, çaresiz, tepkisiz kalma gibi duygular.
            -Toparlanma Dönemi: Birkaç gün, birkaç hafta sürebilir. Yavaş yavaş gerçek tepkiler ve gerçek duygular devreye girebilir.
             Tabii ki depremdeki yıkım ve kayıplara göre bu durumlar değişebilir. Travmanın derecesi ve psikolojik tepkiler de kişiden kişiye değişiklikler gösterir. Deprem bittikten sonra özellikle enkaz altında kalanların yaşadıkları duygular belkide tarifi imkansız duygulardır. Buna tam benzemese de bir danışanımın henüz küçük bir çocukken su kuyusuna düşmesi ve kurtarılması hikayesi vardı. Bu olayın onun ruhunda açtığı yara 45 yaşında olmasına rağmen onu terapiye getirmişti. Çünkü günlük hayatında bu travma ile ilgili birçok alanda zorluklar yaşıyordu. Yukarıda bahsettiğim gibi EMDR terapi gibi yöntemler ve diğer psikoterapi teknikleri, ehil ellerde yapılırsa oldukça etkili yöntemlerdir.
              Deprem sonrasında da kişilerin hayatlarında yaşadıkları travmaya bağlı olarak bambaşka psikolojik durumlar oluşabilir. Bu anlamda en çok görülen rahatsızlıklar:
             - Panik ve anksiyete bozuklukları
             -Depresyon
 -Patolojik matem
 -Ölümle yüzyüze gelen insanların ölüme dönük duyguları,
 -Deprem korkusu, ölüm korkusu,
             -Ölüm korkusu, yalnız kalma korkusu, gelecekle ilgili çeitli kaygı ve korkular,
             -Deprem sonrası umutsuzluk ve mutsuzluk duyguları,
             -Deprem sonrası “eve dönmek” ya da kapalı mekanlarla ilgili duygular,
             -Psikosomatik rahatsızlıklar,
             -Kişilik değişimleri, agresif, sinirli davranışlar…
              Deprem Sonrası Rehabilitasyon
      
             Depremden sonra toplumsal anlamda da kişisel anlamda da rehabilitasyon gerekir. Acı ve kayıplarla baş edebilmek için mutlaka yardım almak gerekir. Depremden sonra aynı durumu yaşayan insanların grup terapisinden yaralanması için çeşitli çalışmalar yapılmalı. Çeşitli sosyal sorumluluk projeleri ile tüm kurumlar psikolojik destek konusunda da ellerinden geleni yapmalılar. Depremzedelerin de yalnız bırakılmadan, kendilerini rehabilite edecek ortamlara gönüllü katılmaya ikna edilmeleri gerekir. Her zaman olduğu gibi ailesel ve toplumsal destekle tüm yaralar sarılabilir.
      
              Depremde Bize Ne Oldu?
 
             Deprem aniden yaşanan bir sarsıntı olduğu için; beklenmedik durumlarda biz de ruhen sarsılırız. Biz uzaktayken bile bu kadar sarsıldıysak; depremin merkez üssü olan Elazığ’ da neler yaşandığına üzüntüyle tanık olduk. Ve de onlar için de bir o kadar sarsıldık. Hepimiz ölen kardeşlerimiz için çok üzüldük. Yardım edebilmek için herkes elinden geleni yapmıştır diye düşünüyorum. Ama duygularımızda da deprem oldu. Biz doğal afet ve yıkımlar karşısında  çaresiz kalırız. Herkes savrulur. Bu durum inanç dünyamızda baktığımız zaman bir musibet olarak algılanır. Dua ve manevi yönelme ile atlatılmaya çalışılır. Yoplumsal olarak baktığımızda farklı olaylar silsilesine sebep olabilir. Yani  deprem birçok konuda birçok durumu sarstı ya da kendine getirdi aslında. Herkes kendi payına ne düştüyse aldı. Bu konuda ülkemin güzel insanları olarak hepimiz sınavımızı verdik. Dini, toplumsal, siyasi, psikolojik; imar ve yapılaşma konusunda da tüm değerler yeniden sarsıldı. Tartışmalarla yeniden birçok şey yer değiştirdi. Umarım en sonunda her şey yerli yerine oturur ve yeniden güzel bir şekilde inşa edilir.
 
             Depremde  Neler  Enkaz Altında Kaldı?
 
             Depremde neler yıkılıp yerle bir oldu ve enkaz altında kaldı acaba?
             - Bazı insanların olmayan vicdanları ve inançları yerle bir oldu.
             -Depremi siyasi malzeme yapıp; insanların acılarının üstünden geçerek saldıranların itibarları yerle bir oldu.
             -Binalara her türlü yolsuzlukla ruhsat veren ve alan; çökmelerine,yıkılmalarına neden olan görevlilerin makamları yerle bir oldu.
              -Evlerin planlarını depreme uygun çizmeyen mimarların planları yerle bir oldu.
              -Plan ve ruhsatlar uygun olduğu halde malzemeden çalan müteahhitlerin  Ahiret evleri yerle bir oldu.
             -Depremde çirkin ruhlarını ve düşüncelerini sergileyen kişilerin insanlıkları yerle bir oldu.
 
              Depremde Neler Kurtarıldı?
 
              Deprem bizi hem sarstı hem de bir bakıma kendimize getirdi. Birçok duygumuz yeniden galeyana geldi. Birçok konu  yeniden tartışmaya açıldı. Şimdi bakalım depremden sonra neler kurtarıldı?
             -İnsanlığımız, onurumuz, şerefimiz kurtarıldı.
              -Umutlarımız, çabalarımız, azmimiz kurtarıldı.
              -Kabalaşan,duyarsızlaşan,saldırganlaşan egolarımız kurtuldu.
             -Kimliğimiz,manevi değerlerimiz, inançlarımız,
             -Ne olursa olsun; acı ve kederli günlerde birleşen, dayanışan, yardımlaşan milli irademiz bir kez daha kurtarıldı.
             Rabbim bir kez daha hiç kimseye böylesi bir sarsıntı ve yıkım yaşatmasın. Depremde ölenler için dua ve rahmet dileriz. Yaralı ya da yarasız hayatta kalanlar için yardım ve terapi olsun isteriz. Bu sürece tanık olan bizler için de sağduyu, duyguların yönetimi için sağlıklı ve iradeli olmak dileriz.