YA SALGIN UZUN SÜRERSE
Mustafa İLHAN
Alınan bütün tedbirlere rağmen koronovirüs hasta sayısı katlanarak gidiyor. Bu durumu bazı tedbirlere uyulmadığının işareti olarak görmek gerekir. Nerede hata yaptığımızı anlamamız için elimizde veri de yok. Hastalığın yayılma haritası yayınlansa nerede hata yapıldığı, kimlerin nasıl hata yaptıkları ve virüsü yaydıklarını anlayacağız. Ancak bununda bir mahsuru var. Bu kez de hastalık görülen yerlerden olmayan yerlere doğru bir göç olacak. Bu durumda da hatayı önleyelim derken yayılmayı hızlandıracağız.
Hükümetlerin hergün başına gelen bir olay değil bu pandemi. Ancak en son görülen ülkelerden birisi olduğumuz için ders çıkartıp tedbir alma konusunda önümüzde örnekler var. Bu nedenle hükümetin çok titiz davranması gerekiyor.
Bilhassa yayılma yolları konusunda şu şekilde yayılmış v.s. diyerek örneklemelerle yayılma yolları konusunda vatandaşların bilinçlendirilmesi gerektiği kanaatindeyim.
İşin en zor tarafı ise ya bu salgın uzun sürer ve kontrol altına alınması zorlaşırsa ne olacak. Şimdiden dananın altında buzağı arayanlar çoğaldı. O nedenle biz bazı hususlara dikkat çekmek istiyoruz.
Toplumda parası olan kesime evinde kal demesi de kolay, evde kalması da kolay. Ancak çalışıp evine ekmek getirmek zorunda olanlarla bir birikimi olmayanlar ne yapacak. Türkiye’deki 4 milyon Suriye’li iş bulamazsa ne yapacaklar. Fabrikalar ürettiklerini satamazlarsa üretime devam edemeyecekleri için kısa süre sonra istihdam sorunları yaşanmaya başlayacak. İş adamları işten çıkardıkları kişilere kıdem tazminatlarını dahi ödeyemeyecekler. İsteseler de yapamayacaklar. Çünkü böyle bir ihtimale hazırlıklı değillerdi. Aç insan fırın duvarı yıkar. Bu noktaya gelmemek için ne yapacağız. Tüm bunları oturup düşünecek insanlara ihtiyaç var. Hem de iş işten geçmeden görünen köy kılavuz istemeden.
Eleştirmek kolay. Madem öyle hadi düşün bakalım dediğinizi duyar gibi oluyorum. Bu bir kişi ile olacak iş değil. Herkesin en az 6 ay bir yıl sürmesine göre hesap yapması lazım.
Köylü açısından tarlasını ekip üretim yapmasını engelleyecek bir durum söz konusu değil. Mazot ve gübresi için destekler devam ettiği sürece Türkiye’miz kendi kendini besleyebilecek durumda.
Fabrika sahibi iş adamları, tüccar ve esnaflar için işyerleri kapalı kalır da üretim yapamazlar satamazlar ise üretim de bir yere kadar devam eder. O yüzden bunlara bankaların bu yıl zarar etmeleri pahasına olsa düşük faizli kredi ile işletme sermayesi takviyesi yapması lazım. Devlet büyük yatırımları durdurup kredileri üretime yönlendirmeli. İş yerleri satamayacağını düşünerek üretim hızını düşürüp işçinin maaşını ödemeye devam ettirebilecek kadar kısa çalışmaya dönmeli.
İşçilerde araba ev alma gibi büyük masraflar yerine gıda ve kirasını karşılamaya öncelik verecek düşük maaşla işsiz kalmamaya çalışmalı. Maaşı düşmese dahi kısmi maaş ödemesi ile işveren nakit sıkıntısı nedeniyle işçiye borçlanmalı. Karşılıklı anlayış olmalı. İşçi de ben maaşımı tam isterim diye diretmemeli. İşçi sendikaları işçilerine sosyal yardım ödemeleri yapmalıdır. Kaymakamlıklar işyerlerini devlet kararı ile kapattığı yerlerde çalışanları takip etmeli işsizlik fonundan bunların geçimlerine destek olmalıdır. İşsiz kalmaktansa zam almamak yolu ile işçi de işverene destek olmalıdır.
İşsiz insanlara çalışmadan para verme yerine ormana ağaç dikme, temizlik, inşaat çalışmalarında iş verme v.s. yolu ile çalıştırıp para vermelidir.
Sağlık çalışanlarının maaşlarında mutlaka iyileştirme yapılmalı, iş riski dolayısıyla ek ödemeler düşünülmelidir.
Vergi ödemeleri ertelenmeli, SGK yasaklı işyerlerinde pirim affı yoluna gitmelidir. Belediyeler kentsel dönüşümü hızlandırmak ve bankalardan kredi kullanmak yolu ile istihdam artırıcı işlere önem vermelidir. Devlet sosyal yardım fonları yolu ile mağdur olanlara yardım etmelidir.
Bunlar benim bu yazıyı yazana kadar düşünebildiklerim. Sizlerde bu konularda kafa yorup yol gösterip fikir üretip ilgili yerlere gönderebilirsiniz.
Allah yar ve yardımcımız olsun.
