Tatil dönemini nasıl okumalıyız?
Prof. Dr. Tuncay DİLCİ
1. Tatil adı üstünde çocuklarımızın ruhen ve psikolojik ve biyolojik anlamda dinlenmesini gerektiren bir süreçtir.
2. Bu süreçte çocuklarımızın karne ve rakamlar üzerinden değerlendirme ya da bu yönde bir yargılama, yaftalama, kimlikleştirme gibi bir yaklaşım içerisine asla girmemeliyiz. İnsanların gelişim dönemleri ve bu dönemlere ait bir takım psiko duygusal hormonal ya da beyin Nora kimyasındaki değişikliklere bağlı olarak davranışlarında da farklılaşmalar olacaktır. Buna göre inişli çıkışlı olan bu dönem çocuklar için bir kimlik ya da bir aciliyet durumu olmadan o sürecin getirmiş olduğu bir sonuç olarak karşımıza çıkabilir. Aslolan bu süreci doğru ve sağlıklı yönetmek daha sağlıklı ve özgüven içerisinde güvene dayalı aile ilişkileri içerisinde gelişebileceği inancından hareketle, beceri odaklı etkinliklerle abc planları eşliğinde yaşama hazırlanması, alternatifleri artırması, el becerisi veya düşünsel becerisi ile toplumsal beklentiler hitap edebilen yetkinlikler eşliğinde hayata hazırlanmalıdır..
3. Buna göre çocuğun dönem içerisinde akademik ve bireysel anlamda kendini gösteremedi ği alanları bir telafi dönemiymiş gibi yorumlamak tatil için çocukta bir takım öfke ve utanç duygusu getirebilir. Bu nedenle tatile tatil gibi yaşaması çocuğumuzu dinlendirecek beraberinde oyunlaştırılmış etkinliklerle beraber bilişsel dimağnın zenginleştirecek uygulamalara yer verilmelidir.
4. Tatil sürecinde en önemli handikaplarından biri olan dijital nesne ve kullanımına ilişkin temas alışkanlığımızı gözden geçirmek, bu yönde yaşam haritamızı ortaya koyarak çocuğun hangi dijital mecra ve içeriklerinde ne kadar süreyle bir takım zafiyetler gösterdiği ve çocuğun kişilik gelişimine nasıl bir etki ettiği yönünde bilinçlenmeye ihtiyacımız elzemdir. Bununla beraber çocukta yoksunluk sendromu oluşturmaması için çocuğun kimlik ve karakterine dönük ve kişisel gelişim ve biyolojik yetkinlik bağlamında tayin edilen süreler eşliğinde evde dijital nesne ile gün içerisinde 1 saat gibi ortalama bir süreyle en fazla temas olmasına izin verilmelidir.
5. Yine ev içerisinde WW-Fİİ Sistemlerini belli bir süreyle kapatmak çocuklarda meydana gelebilecek sarsıntı ve SAR değer miktarlarını minimize etmek, doğru ve sağlıklı REM uykusunun sağlayabilecek gün içerisinde yatma kalkma ve uyuma alışkanlıklarına uygun saat dilimlerine yaymak, çocuğun elektromanyetik etkiden uzak kalarak ruhen ve bedenen dinlenmesine fırsat vermek ve bu yönde çocuklarımızı makul ve mantıklı şekilde ikna ederek yaklaşmakta fayda vardır.
6. Şayet çocuklarda dijital nesne kullanım bozukluğuna bağlı bir davranış bozukluğu söz konusuysa bununla ilgili pedagojik destek almak ve uzman desteği eşliğinde çocuğun daha sağlıklı dijitalleşmesine fırsat verecek aile yaşam ikliminin oluşturmasına zemin hazırlamak gerekir.
7. Bu süreçte yine dinlenmeye güçlendirmek ve bilişsel çeşitlilik adına zihinsel dinginliği ulaşabilmek için farklı alternatif yaşam biçimleri ve deneyimlerini ihtiyaç vardır
8. Buna göre çocukların ev içerisinde yapmış olduğu faaliyetlerin düzeninden başlayarak; dışarıda yapabilecekleri var eden düzenlemeye ihtiyacımız vardır
9. Öncelikle çocuğumuzun gündelik yaşam ve risk haritasını çıkaracak temas ve deneyim alışkanlıklarını gözden geçirmemiz gerekmektedir
10. Buna göre dijital yaşam becerisi ve dijital nesnelerle ilişkilerini gözden geçirerek en riskli gördüğümüz dijital mecra içerikleri ve çocuk üzerinde bırakacağım sakıncalarından hareketle sorgulamamız ve bu yönde çocuğa farkındalık kazandıracak gençliği kullanım becerisine destek olmalıyız
11. Çocuklarımızı milli kimlik ve karakter üzerine inşa edilecek kitap içerikleri ve kitaplarla buluşturmalı ve gün içerisinde ev içerisinde mutlaka kitap okuma saatleri ilan etmelidir
12. Hemen bunu takiben haftada bir gün dijital diyet günleri ya da ev içerisinde dijital nesnelerin olmadı mekanlar inşa etmeliyiz
13. Çocuklarla sosyal ilişkiyi geliştirici ev içerisinde oyun ve sohbet alışkanlıkları sosyo ekonomik kültürel farkındalık anları paylaşmalıyız
14. Şayet ev dışı ziyaretlerimiz olacaksa Eşdost arkadaş akraba ziyaretleri nde çocuklarımız da yanımızda götürecek onlara doğru rol model ve iletişim etkinliği kazandırmalıyız. Bu şekilde onların sosyalleşmesine katkı sağlar vicdani anlamda rahatlamış kimlik ve karakter olarak sağlıklı nesiller olmasına katkı sağlayabiliriz
15. Unutulmamalıdır ki; raflardaki okunmamış kitapların nasıl olumsuz psikolojik etkileri varsa, ziyaret edilmemiş ailelerin ve ebeveynlerin evrensel enerji bağlamında üzerimize bırakmış oldukları negatif etki ve düşüncelere yansıyan yönleri vardır. Bu nedenle ailelerimizin akrabalık ilişkilerine önem vermesi ve bu yönde sorumlu ebeveynlik ritüelleri ile hareket etmeleri, gerçekçi yüzyüze ilişkileri test edecek görüşme alanları ve zaman planlamaları yapılmalıdır. Bu şekilde çocuklarımıza doğru rol model olmanın getirmiş olduğu rahatlık ve vicdani huzur ile indik vekili kişilik bağlamda çocuklarımıza daha da sağlıklı becerebilecek duygusal olgunlaşma ve karakteri inşaasına sevk etmeliyiz.
16. Çocuklarımızın arkadaş ve akran ilişkileri bağlamında dijital ortamdan kurdukları grupla temas alışkanlıklarına dikkat edilmeli ve bu çocukların riskli söylem ve kavramlar üzerinden birbirlerine sataşma ve siber zorbalığa evrilen boyutlarıyla gözden geçirmelidir.
17. Çocuklarımızın duygusal sevgi ilgi ihtiyacını karşılamak amacıyla tatil süresince onlara yakın olmalı onlarla birlikte pozitif etkinlikler ve bu istenç doğrultusunda onların duygusal yönlerini geliştirmek ve bu yönde olgunlaşmalarına fırsat verecek etkinliklere birlikte yönelmeliyiz
18. İnsanın doğası gereği bir aile içerisinde olması ve bu aile üyeleri ile sağlıklı iletişim kurması ve güvene dayalı bir iklim de sosyo psikolojik kültürel yönünü geliştirmesi için ailelerle temas halinde sağlıklı ilişkiler yürütecek aile içi etkinlikler ve sohbet ortamlarının yapılması gerekir
19. Diğer taraftan çocuklarla birlikte kültürel faaliyetlere sportif etkinliklere katılmak elzemdir. Buna göre tatil süresince kitap okuma saatlerinin dışında sinema, tiyatro, akraba ziyaretleri ve pozitif arkadaşlık ortamları test edecek fırsatları kollamalı ve bu yönde planlamalar yapılmalıdır
20. Sonuç olarak tatil dönemi dijital dünyanın getirmiş olduğu içeriklerin ve mecraların sunmuş olduğu her türlü ipnotizmalı edecek gelenekselleşmiş ritüellerini ötesinde farklı anlam ve üretim içeren mekanizmaları gözden geçirerek çocuğumuzun yaşamsal haritasını çıkararak, olası kimlik ve karakter zaafiyetleri üzerinden kişisel oyun becerilerini test ederek yolumuza devam etmeliyiz. Buna göre çocuklarla tanışık, birliktelik ve paylaşım odaklı etkinliklere ve temas alışkanlıklarımıza bir aile kültürü ve yükselen değerler dizisi haline dönüştürmek de fayda vardır... Selam ve dua ile sağlıklı huzurlu mutlu bir tatil diliyorum