Dijital Bağımlılıkla ilgili Sorular ve Cevaplar-1
Prof. Dr. Tuncay DİLCİ
Dijital bağımlılığı ilişkin SORULAR ve cevaplar-1:
1. Dijital bağımlılık hangi yaş grubunu hedef almaktadır? Ya da hangi yaş grubu‘nun sorunudur?
Dijital bağımlılık toplumun yediden 77’ye tüm kesimine hitap eden bir sorundur çocuğumuz torunumuz kardeşimiz Eşimiz her türlü bağımlılığa maruz kalabilir. Örneğin sosyal medya bağımlılığı alışveriş bağımlılığı gibi bir çok bağımlılık türü içerisinde mevcuttur. Dijital bağımlılığı sadece maruz kalanlar değil bağımlı olmayanlar da risk altındadır?...
2. Çağımızın en önemli sorunlarından olan dijital bağımlılığın en temel nedenleri nelerdir?
Bunun en temel nedenleri değişen sosyal hayat koşulları, dijital teknoloji ve içeriklerdeki gelişim, yapay zeka ve algoritmik sistem, insan ve toplum değer yapısında ki yozlaşma, ve nihayetinde COVID-19la beraber dijital ekran karşısında yoğun yaşam biçimi buna ilaveten psikolojik nedenler, depresyon ve psikopatik rahatsızlıklar vs
3. Dijital bağımlılık toplumsal ve kitlesel bir sorundur bu bağlamda nasıl bir çözüm önerirsiniz?
Her zamankinden daha çok farkındalığı ihtiyacımız var. Teknolojiyi reddetme lüksümüz olmadığı için diğer bağımlılıklardan farklı olarak amıyana bir tabirle dijital teknoloji ile adeta “düşmanımızla birlikte bir işortaklığı yapmak ve yaşamak zorundayız.” Bunu bu şekilde algılamak zorundayız. Bu bağlamda bilimsel çalışmaların ışığında yoğunlaştırılmış arge çalışmaları ve buna bağlı tedavi yöntemleri ile beraber toplumca farkındalık seviyesine uygun yetişmiş uzmanlara ihtiyaç elzemdir.
4. Dijital bağımlılığın gelişim evreleri nasıl seyretmektedir?
Dijital nesne kullanım bozukluğuna bağlı davranışsal Sapmalar diğer bağımlılık da olduğu gibi bazı aşamalar ekseninde gelişmektedir. Bu anlamda bağımlılığın bileşenleri olan zihinsel meşguliyet, alışkanlığını ötesine geçme, duygudurum değişkenliği, artan sıklıkta dijital nesneleri saplanma ve süre uzaması, nesnelerden uzaklaşma durumunda meydana gelen yoksunluk sendromu, kişiler arası ilişkilerde bozulma, içine kapanma, depresyon ve çatışma hali, ruhsal ve fiziksel yönde çöküntü ve bağımlılığı nüksetmesi...
5. Dijital oyun bağımlılığı en çok hangi karakter üzerinde etkili olmaktadır?
Yapılan tüm araştırmalar yalnızlık sendromu yaşayan çocuklar üzerinde daha çok etkiye sahiptir. Buna göre yalnız çocuklar yalnızlığını gidermek için dijital oyunlar üzerine yoğunlaşırken, söz konusu bu durumu istismar eden oyun şirketleri ve çocuğun yalnızlığından yararlanmaktadırlar. Bu durum bir döngü şeklinde devam ederken; çocukların sanal ile gerçeklik arasında varolan sınırları tanımlayanmaması, zihinsel bir esarete dönüşürken sonuç itibari ile psikolojik travmalara, ve psikolojik hastalıkları tetikleyerek potansiyel özelliklerine göre farklı dışa vurumlar ortaya koymaktadır.
6. Dijital bağımlılığı ilişkin önleyici sorumluluk gerektiren davranışlar kime, ve hangi kurumlara düşmektedir?
En başta Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından alınacak yasal ya da yasal olmayan ancak pratikte tedbirleri kolaylaştıracak düzenlemelere ihtiyaç duymaktadır. Anneler babalar aile çatısı altında kendilerine düşen dijital okur yazarlık etkinliği bağlamında sorumlulukları haiz olmalıdır. Eğitim çatısı altında, okul yöneticileri, öğretmenler ve okul sistemi içerisinde rehberlik servislerine düşen sorumluluklar. Çocuğun yakın çevresinde bulunan akran, akraba ve diğer kurum ve kuruluşlara düşen sorumluluklar. Bu bağlamda dijital oyunları denetim altında tutması gereken ve bu yönde yaptırım ve kamu spotlarıyla bilinçlendirmesi gereken STK, risk altında ki çocuk ya da grupların teşhisi ve tanımlamasıyla ilgili yetkin üniversite ve uzmanlara düşen sorumluluklar şeklinde sıralanabilir.
Selam ve dua ile…
