Bazı hatıralar vardır hiç hatırdan çıkmayan. Acılarla yoğrulmuş hikayeler. Bu vatanın bağrında nice koçyiğitler yatar. Sözkonusu vatansa gerisi teferruattır anlayışıyla herşeyini vatanı için seferber eden bir millet. İzzet ve şerefini inancından alan, uğruna ölümsüzlük şerbetini kana kana içen bir millet. Küfür tek millet olunca kuffara karşı yek vücut olan Türk'ü, Laz'ı, Çerkezi, Zazası, Kürdü ve daha neceleri İslâm tek millettir şuuruyla, birlik ve beraberlik içinde kahramanca mücadelede bulunarak bu vatanı bize emanet etmişlerdir. Biz de emanetçisi olduğumuz güzel vatanımızı en güzel şekilde koruyup bizden sonraki nesillere emanet etmeliyiz. Ölümsüzlük şerbetini içen şehitlerimizi yâd ettiğimiz bu anlamlı günde siz değerli okuyucularımla Sarıkamış Belediyesi'nin sayfasından aldığım hikayeyi paylaşmak istiyorum.
Sarıkamış Şehitleri Hikayesi
[Yıl 1914…Yer Sarıkamış…
Sarıkamış‘ta 60 bini donarak olmak üzere 78 bin şehit vermiştik.
1914 yılının 15-22 Aralık tarihleri arasında, Sarıkamış yakınındaki Allahuekber dağlarında, Kars’ı Ruslardan geri almak için harekata katılan 60 bin asker donarak öldü.
Başkumandan vekili Enver Paşa büyük bir güçle, Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahüekber dağlarından aşarak vurmayı ve Kars‘ı yeniden vatan topraklarına katmayı hedeflemişti.
Allahuekber dağlarının yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti ve üzerlerinde yazlık üniformalar vardı.
Sarıkamış’ta dondurucu soğuk altında askerlerimizin durumunu Kurmay Subay Şerif Bey “Sarıkamış” adlı kitabında şöyle anlatıyor:
“Yol kenarında karların içinde çömelmiş bir asker, bir yığın karı kollarıyla kucaklamış, titreyerek, feryat ederek dişleriyle kemiriyordu. Kaldırıp yola sevketmek istedim. Beni hiç görmedi. zavallı çıldırmıştı. Bu suretle şu lanetli buzullar içinde biz belki on bin kişiden fazla insanı bir günde karların altına bıraktık ve geçtik”.
Rus Kafkas Ordusu Kurmay Başkan Vekili Dük Aleksandroviç Pietroviç Sarıkamış’ta gördüklerine anılarında şöyle yer vermiş:
“İlk sırada diz çökmüş 9 kahraman. Mavzerleriyle nişan almışlar, tetiğe asılmak üzereler ama asılamamışlar … İkinci sırada cephane taşıyanlar var, sandıkları bir avuçlamışlar ki, kainattan hırslarını almak istiyor gibiler. Öylesine kaskatı kesilmişler … Ve sağ başta Binbaşı Nihat. Dimdik ayakta, başı açık, saçları beyaza boyanmış, gözleri karşıda … Allahuekber dağlarındaki son Türk müfrezesini teslim alamadım. Bizden çok evvel, Allah’larına teslim olmuşlardı.”
Allahuekber dağları, 37 bin şehit verilerek aşıldı ve Sarıkamış kuşatıldı. Sarıkamış kuşatma harekatı aşırı soğuk ve açlık yüzünden, hedef ele geçirilemeden, 5 Ocak 1915’de sona erdi.
Osmanlı Ordusu bu dağlarda, 60 bini donma sonucu tam 78 bin şehit verdi. Rus birlikleri de bu savaşlarda 32 bin askerini kaybetti.]
22 Aralık 1914 Sarıkamış şehitlerini ve bütün şehitlerimizi rahmetle yâd ediyoruz. Allah'ım Vatan ve mukaddesat uğruna canlarını feda eden tüm şehitlerimizin şehadetlerini makbul, makamlarını âli, mekânlarını Firdevs eyle. Allah'ım! Şehitlerimiz için okunan Kur'an-ı Kerim'leri kabul eyle. Yeni neslimizi onlara layık birer nefer eyle. Vatanımıza ve mukaddesatımıza kasteden düşmanlara fırsat verme Allah'ım! Âmin. Sarıkamış Şehitlerimizi anmak için yazmış olduğum şiirimi de siz kıymetli okuyucularımın beğenisine sunuyorum.
SARIKAMIŞ / Donduk Biz Vatan İçin
Eğilmedik düşmana,
Savaştık Vatan için,
Soğuk sıcak demeden,
Can verdik Vatan için.
Karış karış her yanı,
Suladık kanımızla
Feda ettik canları
Donduk biz Vatan için.
Dalgalansın Al Bayrak,
Ülkenin her yanında,
Ölümsüzlük şerbeti,
İçtik biz Vatan için.
Feda olsun canımız,
Her karış toprağına,
Damarda al kanları,
Döktük biz Vatan için.
Dere tepe demedik,
Yürüdük vatan için,
Gece gündüz demedik,
Çalıştık Vatan için.
Bayrak ala boyandı,
Şehit kanlarımızla,
Her cephede savaştık,
Bağımsız vatan için.
Muhibbi Resul der ki;
Ey şehidin evladı!
Varlığını borçlusun,
Hayırla an ecdadı.
Yedi düvel bir olup
Saldıran düşmanlara,
Canları pahasına
Çiğnetmedi vatanı.
4 Aralık 2024
Dr. Resul Coşkun
T. C. Kültür Bakanlığı Halk Şairi