D VİTAMİNİ VÜCUDUMUZA NEDEN GEREKLİ?
Özgen Eşel
Kış ayları devam ettiği bu günlerde güneşe hasret kaldık..Vücudumuzda D vitaminine.. Peki nedir bu D vitamini? D vitamini de A, E, ve K vitaminleri gibi yağda eriyen vitaminler grubuna girmektedir. D vitamini büyük oranda insan cildine güneşten gelen Ultraviyole-B (UV-B) radyasyonunun etkisiyle sentezlenmektedir. Ancak az miktarda da olsa hayvansal veya bitkisel gıdalar yoluyla da vücuda D vitamini alınabilmektedir. Yapılan çalışmalara göre insan organizmasındaki D vitamininin % 10-20’sinin diyetle alındığı; % 90’ının ise güneş ışığının (ultraviyole- B) etkisi ile deride sentezlendiği görülmüştür.
D VİTAMİNİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?
Yağda eriyen bir vitamin çeşididir. Bir dokuda sentezlenerek hedef dokuya etki edebilmekte ve dolaşım sistemine katılabilmektedir.
Yapılan bilimsel çalışmalarda yeterli D vitamini alımının hipertansiyon hastalarında kan basıncını düşürülmesine katkı sağladığı tespit edilmiştir.
Parathormon ile birlikte kalsiyum metabolizmasına katıldığı için vücutta hormon görevi de görmektedir. Kemik ve diş gelişimi için önemli rolü vardır.
Bu vitamin vücutta hormon görevi görmesi sayesinde kolon, prostat, akciğer gibi kanser türlerini; Multiple Skleroz, Tip 1 Diyabet, Crohn’s Hastalığı, Metabolik Sendrom gibi otoimmun hastalıkları ve tüberküloz gibi enfeksiyonhastalıklarını önlemede anahtar rolü oynamaktadır.
Kanser hücrelerindeki büyüme ve hücre farklılaşmasını engellemesi yönünde de olumlu etkileri olduğu çeşitli çalışmalarda görülmüştür.
Yapılan bazı araştırmaların sonucuna göre bu vitamin kalp, böbrek, karaciğer, pankreas, bağırsak ve akciğer doku transplantasyonu sonrasında yeni dokunun vücuda uyum sağlamasını %10-13 oranında arttırdığı görülmüştür.
Saç derisi üzerinde de olumlu etkilerinin olduğu bilinmektedir.
Astım hastalarının iyileşme sürecine de olumlu yönde katkı sağlamaktadır.
D vitamininin aynı zamdan beyin hücreleri üzerinde koruyucu etkisinin olduğu da gözlemlenmiştir. Bu etkisi sayesinde yaşlılarda görülen alzheimer ve çocuklarda otizmin bu vitamin eksikliği ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
EKSİKLİĞİNİ NASIL ANLARIZ?
Bu vitaminin eksikliği yorgunluk, genel vücut ağrısı, eklemlerde ve parmaklarda ağrı, kemik ağrısı, kuvvet kaybı ve saç dökülmesi, değişken ruh hali, uykusuzluk gibi belirtilerle anlaşılabilir. D vitaminin aşırı yetersizliği kanser, kronik yorgunluk, diyabet, hipertansiyon, depresyon, kemik hastalıkları ve kalp hastalıklarına yol açabilir.
D VİTAMİNİ TAKVİYESİ ALALIM..
Düzenli olarak doktor kontrolünde D vitamini değerlerinize baktırabilirsiniz. Vitamin D günlük ihtiyacı erişkinlerde 400 U/gün’dür. Kandaki vitamin D seviyesinin 20 ng/ml olması durumunda bireyde vitamin D eksikliği görülmekte ve bireye vitamin D yüklemesi yapılmaktadır.
Özellikle bazı kişiler D vitamini takviyesi almaları gerekebilir. Bu kişiler;
• Gebe ve emzikliler,
• Büyüme ve gelişme problemi olan çocuklar ve adolesanlarda,
• Yetersiz ve dengesiz beslenen bireyler,
• 50 yaş üzeri kişiler,
• Sürekli kemik ve kas ağrısı şikâyeti olanlar,
• Güneş görmeyenler (ofis çalışanları gibi),
• Bağırsaklardan yağ emilimi bozuk hastalar,
• Karaciğer hastalığı olanlar,
• Mide ameliyatı olanlar,
• Osteoporozlu hastalara (kemik erimesi olanlar)
HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Besinlerden %10-20’lik bir kısmı alabiliyoruz. Bu besinler somon, sardalya, ton ve uskumru gibi bazı yağlı balıklar, süt, yumurta sarısı, tatlı patates, yulaf, brokoli, maydonoz ve mantardır.
Siz de olabildiğince güneşten faydalanın. Ama bu güneşin dik geldiği saatlerde olmamasına ve çok uzun süre güneşe maruz kalmamaya dikkat edin. Beslenmenize de dikkat ederek D vitamini değerinizi koruyabilirsiniz. Lütfen belli aralıklarla kan tahlili vererek değerinizi ölçtürünüz. D vitamini eksikliği durumunda takviye alınız. Sağlığınız önemli..
Sağlıklı Günler..
