Kentin geçmişle irtibatını kuran ve kuvvetlendiren en önemli unsur geçmişte ortaya çıkarılan eserlerdir.
Mimari eserlerin dışında kentin geçmişiyle ilgili en önemli eserler, geçmişte o kentle ilgili ortaya çıkarılan basılı eserlerdir. Kitap, dergi, gazete, bülten, katalog gibi basılı eserlere fotoğraf ve kartpostalları da eklemek gerekir. Aynı zamanda o kentle ilgili minyatür ve tablolarla, afiş, plak, kaset ve dijital yayınlar gibi eserler de bu kapsamdadır.
Her geçen gün bilgi ve dokümanların süratle dijitalleştiği bir dünyada bu tarz elle dokunulan somut eserler ne yazık ki her geçen gün önemini kaybetse de bu somut eserlerin muhafaza edilmesi, dijitale aktarılması da kent hafızasının korunması bakımından büyük önem taşımaktadır.
Maalesef bu tarz kent hafızasını içeren eserlerin muhafazasını ve kullanıma açılmasıyla ilgili çalışmaları, bir çoğu sınava hazırlık mekanlarına dönüşmüş kent ve belediye kütüphanelerinden beklemek beyhude bir bekleyiştir.
Gerek parça parça belediye ve kent kütüphanelerinde olsun, Kayseri’yi ile irtibatlı eserler ve de gerekse özel şahısların ellerinde bulunan benzeri eserleri anlamlı bir bölümleme ile belli bir çatı altında toplamak elzemdir.
Öyle koleksiyoncu ve özel kütüphaneleri olan şahıslar biliyorum ki, adeta kendini Kayseri kentiyle ilgili eserleri toplamaya ve muhafaza etmeye adamışlar. Ve yine bazen tanık oluyoruz ki, en iptidai olumsuz şartlarda, tozun toprağın içinde, kolilenmiş vaziyette rutubetli bodrumlarda veyahutta teraslarda kaderine terkedilmiş durumdalar.
Ne yazık ki kitaplarımız ve kütüphanelerimiz her geçen gün evlerimizde, odalarımızda, kitaplıklarımızda yer bulamaz hale geliyorlar. Hele ev değişikliği ile beraber bazen kolileri bile açılmadan ya bodrumlara kaldırılıyor, ya da insanların kolay ulaşamayacağı el altı olmayan tecritli mekanlara hapsediliyorlar.
Zaten gerekçesi de belli, her türlü bilgiye internetten çok kolay ulaşabiliyoruz! İnternetten ulaşılan bilginin güvenirliği sağlam olsa bile bu bilgilerin muhafaza sürekliliğini hiç düşünen yok. Nihayetinde varlığı bir kablonun ucunda. Kablo koptuğunda veya fiş çekildiğinde veyahut ta internet erişimi kesildiğinde bu eserlere ulaşma imkanı da ortadan kalkmış oluyor.
Kayseri kent merkezi ve yakın civarında restore edilip yeniden vücut bulan o kadar çok eski evler, konaklar, medreseler var ki, bu eserleri korumak ve sergileyip insanların istifadesine açmak için. Metruk vaziyetteki Köşk Medreseden tutun, istasyon ve Eski Kayseri mahallesi civarında restore edilen birçok konak ve evler var ki bu amaca hizmet edecek. Her koleksiyoncu ve kütüphanesini bağışlayan şahısların adına açılan oda, odacık veya iki üç katlı konaklar bu amaca hizmet edecek şekilde tefriş edilse, görevli kütüphaneciler ve kent hafızasının hizmetkârı kitap dostları orada gönüllü sohbet ve toplantılar yapsalar herhalde değersiz bir iş yapmış olmazlar. Bu mekanlardan bir bölümünün de kentin dijital hafızası içeren eserlere ayrıldığını düşünün. 100-150’li yıllık eserler, gazeteler, dergiler ve kitapların dijital taranıp arşivlendiğini ve bunlara, oraya gelen Kayserinin kitap dostlarınca bir ‘tık’la ulaşılabildiğini düşünün, ne kadar harika bir hizmet olurdu.
Hatta bu amaca hizmet etmek için canla başla çalışan ve emek veren KAYTAM (Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırma Merkezi)’ın ortaya çıkardığı eserlerin, arşivin ve dijital kütüphanenin bu tarihi mekanlardan birinde Kayserili kitapseverlerin erişimine/hizmetine sunulabilse ne kadar güzel olurdu.
Özellikle basılı yerel gazetelerin yaygınlaştığı ve arşivlendiği son seksen yılda çıkan gazetelerin taranıp, dijitale aktarıldığını ve bunların Kayseri kent tarihi meraklılarının kullanımına açıldığını bir düşünün. Bunlar şu anki teknolojiyle çok pahalı, altından kalkılamayacak işler de değil üstelik ama ne yazık ki, ticarî ve siyasî eğilimlerin baskın olduğu bu kentte ‘kayseri kitap ve kültür dünyası’nın varlığı ve değeri hep tartışılır olmuştur.
Kayseri Eserleri Kütüphanesi’nin fiili olarak yapılan birtakım pratik uygulamaları veya çabaları mutlaka vardır, bizim bilmediğimiz ama kitap dostlarının ellerinde bulunan kitapların, eserlerin bir an önce bir çatı altında toplanması ve dijitale aktarılarak kullanıma sunulması elzemdir.
