Camilerde Neşe Var!

İbrahim hocanın vazifede on üçüncü yılıydı. Aklına ilk imam hatip okuluna başladığı günler gelmişti. Annesi babası mutluydu. Aile çevresinde hiç din eğitimi alan yoktu. Hatta ilkokuldan sonra eğitim hayatına devam eden yoktu. İlk kez İbrahim okumuştu.  Bazı büyükler ailesi gibi takdirle karşılarken bazıları ise:  “İmam hatip mi?”, “Başka okul yok mu?”, “O da nereden çıktı?”, “Yani İbrahim, hoca mı olacak?” gibi istifhamlarla zihnini kurcalamıştı. Ama o kararlıydı. İlkokul dönemi camiye, ezan okumaya, Kur’an okumaya özel bir ilgisi vardı. Sınıf öğretmeninin de bunda etkisi vardı. Herkes tatillerde topa, oyuna ve avareliğe yönelirken o camiye giderdi. Serin sularda abdestini alır, çam ağaçlarının altında oyalanır, ağaçları sular, gelen amcalarla hasbihal eder, cami kitaplığındaki birkaç kitabı incelerdi.

Cami sevgisinde, dine ilgisinde mahalle imamları Nedim Hoca’nın çok etkisi olmuştu. İlk selam verişini unutmamıştı. Herkes Selamun Aleyküm derken, o Esselamu Aleyküm diyor, hatta ayrılırken bile selam veriyordu. Garipsemişti bu durumu. Sonradan selam mevzunu öğrenince meseleyi anlamıştı. Bu durum Kur’an’ın öğretisine ve peygamberimizin öğütlerine uygundu. İbrahim şimdilerde öğrendiğimiz sosyal öğrenme ya da gizil öğrenme yoluyla etkileşim içine girmişti mahalle imamı ile. Camiye erkenden gelir, cemaate selam verir, hal hatır sorar sonra içeri geçer ya Kur’an tilaveti yapar ya da bizlerle muhabbet ederdi.  

Zaman ilerledikçe İbrahim adeta cami çocuğu gibi olmuştu. Erkenden gelir, abdestini alır, kitaplıktan bir kitap alır okurdu. Cemaatinde ilgisini çekmiş olmalı ki, onlara da sesli olarak kitap okurdu. Onların taltifleri, takdirleri onu daha da motive ediyor, mutlu ediyordu.

Nedim Hoca çocuklarla çok yakından ilgileniyor, onlara bir şeyler ikram ediyordu. Bazen İbrahim ve bazı çocukları evine misafir ediyor, onlara büyük bir insanlarmış gibi değer veriyordu. Cami çevresine yapılan Kur’an Kursu yeni mekanları idi. Orada birlikte ilahi söylüyorlar, Kur’an okuyorlar, ilmihal bilgileri öğreniyorlardı. 

Tam on üç yıl geçmişti. Artık yılların din görevlisiydi. İşlerini yaparken görevli anlayışı ile değil, gönüllü yaklaşımı ile işlerini yapıyordu. Vakit namazları, sadece namaz için ortak vakit değil; faaliyetler için de ortak zamandı. Yetişkinlere ilmihal, gençlere Kur’an, çocuklara elifba öğretiyor; zaman zaman cami dışı etkinlikler yapıyordu. Cuma namazları ise, adeta kitlesel eğitim için özel bir gündü. Vaazlarını özenle hazırlar, hutbelerini özgün bir şekilde irat ederdi. Yaşadığı muhitteki konuları satır aralarında gündem eder, iyi bir şeyler ise takdir eder yanlı bir şeyler ise lisanı münasiple ikaz ederdi.

Ve şimdilerde yaz Kur’an kursları gündemindeydi. Okullar tatil olmuştu. İbrahim Hoca’da heyecan ve kaygı bir aradaydı. Çocukları çok seviyor, çocukluk ve gençlik dönemindeki cami/okul dönemi kazandığı tecrübeleri bihakkın yerine getiriyordu. Zaten lise dönemi hocaları mümtaz insanlar, arkadaş grubu ise güzide gençlerdi. Hedefleri vardı; her insana kadim ve kerim değerleri ulaştırmaktı. 

Ama kaygısı yaz dönemleri iki kat katlanırdı. Nedeni ise çocukların camideki hareketliliği, cemaatin ise zaman zaman sözlü ya da fiili olumsuz müdahaleleri idi. İbrahim Hoca, ne çocukları camiden soğutmak, ne de yetişkinleri muzdarip etmek istiyordu .  Tamam tecrübesi vardı, gerekli maddi manevi hazırlıkları yapmıştı. Son Cuma vaazında peygamberimizin genel de çocuklara özelde torunlarına davranışını anlatmıştı. Sevgi, sabır ve ilgi ile çocukların dine ilgisinin artacağı, hayatlarındaki referansları bu dönem de alacaklarını belirtmişti. Hatta koskoca bazı sahabilerin bile camide yaptıkları anormal hareketlere peygamber efendimizin yapıcı müdahale örneklerini hatırlatmış: “Kıymetli Büyüklerim, hatırlayın öğrendiğiniz duaları, sureleri, ezanı-kameti, tesbihatı ne zaman öğrendiniz? Kimden öğrendiniz? Genel olarak hepimiz küçük yaşlarda öğrendik. Camilerde hocalarımızdan öğrendik. Eksiklerimizi, abdest alışımızı namaz kılışımızı amcaları/teyzeleri taklit ederek öğrendik.

Peygamberimizin çocuklara ilgisi, sevgisi malumunuz. Sizlerden istirhamım geçen yıllarda, ramazan ayında nasıl çocukları sevgiyle karşıladınız, saflarda aranıza aldınız, hal-hatır sordunuz, şeker-çikolata verdiniz, aferin. maşaallah diye taltif ettiniz, yine aynı şekilde yardımcı olmanızdır. Kızarak, bağırarak değil de lisan-ı münasiple konuşalım. Peygamberimizin ibadetlerdeki sünneti gibi, insan ilişkilerindeki sünnetlerini de bu şekilde yaşayalım. Saflarda hemen imamın arkasına durduklarında, tesbihi birbirlerine attıklarında, tekbirleri/aminleri yüksek sesle söylediklerinde, bahçedeki ağaçlara tırmandıklarında yapıcı bir şekilde yaklaşalım.

Hani bu çocuklar yarının genci, yarınların geleceğidir. Gençlerden hepimiz zaman zaman muzdarip olduğumuzu söylüyoruz ya; konuşmaları, davranışları, kıyafetleri ya da büyüklere saygı sorunları, dini sorgulamaları… İşte bir fırsat. Bu çocuklar bir fidan. Bağımızda, bahçemizde meyve ağaçlarına nasıl bakım yapıyoruz. Doğru bir toprağa, yeterli bir suya, güneş alabileceği bir noktaya dikmeye çalışıyoruz.

Böceklenmesin diye ilaçlıyor, afat vurmasın diye önlemler alıyoruz. Bu çocuklarında bakıma, manevi gıdaya, kadim değerlerimize ihtiyacı var. Bir imam olarak cami de, yaz Kur’an kurslarında sadece ben eğitmiyorum, sizlerde eğitiyorsunuz, örnek oluyorsunuz. Şimdiden hepimize kolaylıklar, hayırlar diliyorum”, demişti. Hutbe de ise konu geç gelenlere hatırlatılmış, hutbe konusu ile pekiştirilmişti.

Kırk öğrenci kaydetmişti. Ders ortamını , ders materyallerini geçen aylarda hazırlamıştı. Yılların tecrübesi ile ikramlıklar hazırlamış, birazcık çocukların hoşuna gidecek düzenlemeler yapmıştı. Caminin bahçesi müsaitti. Geleneksel oyunları önemsiyordu. Teneffüsler on dakikaydı. Derslere biraz erken başladığı için son dersten önce uzun bir teneffüs yapıyor, geleneksel çocuk oyunlarını oynatıyordu. Kayıt dönemi çocukların hazırbulunuşluklarına göre: Kur’an okumayı bilenler, bilmeyenler diye iki gruba ayırmıştı. Daha önceki yıllar kursa devam eden ya da imam hatip ortaokul/lisesine gidenleri de yeni gelenlerin ders çalışmalarına destek için görevlendiriyordu. Gençler zaten istekliydi. Çocuklarla yapılan oyunlarda, oyun kurmada bu gençlerin ciddi destekleri oluyordu.

Ve o gün gelmişti. Cami ve cami çevresi cıvıl cıvıldı. Ders çalışanlar, soru soranlar, hararetli hararetli konuşanlar, koşanlar…

İbrahim Hoca, ilk derste hoş geldiniz konuşması yapmıştı. Çocukları ve gençleri tebrik etmişti. Boş boş gezmek, dijital materyallerle zaman geçirmek yerine, ulvi ve uhrevi değerleri öğrenmek için camiye geldiniz, diye. Çocukları vakit namazlarına da davet etmiş, öğle namazını birlikte kılınca evlere gidersiniz diye bilgi vermişti. Ama hâla kaygılıydı. Yeni gelen çocuklar vardı. Camide cemaati münasip bir şekilde yönlendirmişti. Ama çocukları tembihlemek gerekir diye düşünüyor, herhangi bir iletişim kazası olmasın istiyordu. Son derste:  “ Sevgili çocuklar, sizlere ilk derste demiştim ya, öğle namazlarını kılalım sonra evlerinize gidin. Hani diyorum ki ben sizlere müezzinliği öğreteyim. Bilenlerden başlayalım, her öğrenen de bir sonraki vakitte müezzinlik yapsın. Eğer ezanı güzel okuyan olursa, cuma günü iç ezanı da okuturum. Sizlerden bir isteğim var. Camiye amcalar gelmeye başlayınca sizlerde ya cami bahçesinde ya da içerde gürültü yapmadan koşuşturmadan aranızda muhabbet edin, ders çalışın, kitaplıktan kitap alın okuyun. Namaz başlayınca konuşma olmasın, yer değiştirme sakin bir şekilde olsun. Saflarda amcaların arasına girin, sizi rahatsız eden güldüren konuşturan birinin yanına durmayın. Tesbihatta ise her gün iki kişi görevli olsun, onlar tesbihi olmayanlara  teşbih dağıtsın siz oturun. Hani kütüphanelerde nasıl sessiz oluyoruz, hastaların yanında nasıl sakin duruyoruz ya. Camide hem ibadet için, hem de yaşlı amcaların sesten okumalarda yanılma durumları olacağı için gürültü yapmayalım. Zaten amcalar olmayınca rahat hareket ediyoruz. Çocuklar yine eğleneceğimiz zamanlar olacak. Haydi bakalım şimdi serbestsiniz.”

 İbrahim Hoca işini sağlam yapardı. Ayrıntıları atlamazdı. Velilere de mektup gönderdi. Yaz tatilinde çocuklarını camiye gönderdikleri, çocukların dini, ahlaki ve sosyal gelişimlerini önemsedikleri için teşekkür mektubuydu bu. Amacı velileri de eğitim işine katmak, çocukların evde takiplerini sağlamaktı. Her hafta öğrenci sayısı azalma ihtimaline karşı, onlara öğretimin ve eğitimin öğrencinin devamı ile olacağının altını çizmişti.

Öğle vakti gelmişti. Yavaş yavaş cemaat gelmeye başlamıştı. Çocuklar sükûnet içinde namazı bekliyorlardı. Kimi amcalar tebessümle bakıyordu çocuklara. Kimi amcalar ise çocukların başlarını okşuyor, kimin nesi öğrenmeye çalışıyordu. Namaz başladı. Müezzinliği gençlerden biri yaptı. Cemaate tespihleri, sınıf listesinde ilk iki sırada olan Hasan ile Salih dağıttı. Büyüklerin de çocuklarında ellerinde tespih, yüzlerinde tebessüm vardı.

 İbrahim Hoca’nın kaygısı gitmişti ama heyecanı hala vardı. Çocuklara bir şeyler vermek, gençlerle ilgilenmek onun adeta ruhuna işlemişti.  Çok güzel zamanlar geçirecekleri duygusuyla yüreği ferahladı. Çocukluğunu hatırladı. Teşvik eden aile büyüklerini, camide-okulda emek veren hocaları, kol kanat geren amcaları, kendilerini yalnız bırakmayan arkadaşlarını hatırladı hürmetle, rahmetle… Belki onların hakları onların izinden giderek oluyor, diye yüreği bir kez daha rahatladı.