Tarihi Hunat hamamı bayan kesecisi Dudu Bal ve bayanlar kısmının sorumlusu Gülşen Ateş ile söyleşimize devam ediyoruz.
Sıcaklık dediğimiz hamamın asıl bölümünde halvet yerleri var mı ? Yani kişilerin yalnız kaldığı kapısı açık halvet.
‘’Yoh. Şey, hepsi bir hamam.’’
Farklı bir gelin hamamı yapılıyor mu?
‘’Dansöz getiriyorlar. Geçenlerde bir oldu dansöz. Daha önceleri… üç beş sene önce oldu dansöz. Herkes isteğene göre getiriyorlar.’’
O zaman dışardan yiyecek ve içecek getirmelerine izin veriyorsunuz.
‘’Gendileri garşılıyor zaten.’’
Saz veya değişik enstrümanla gelinebiliyor. Kaç saat sürüyor bu eğlence? Hamam sefası daha doğusu.
Gülşen Hanım: ‘’Sekiz buçukta başlıyor. Akşam altıya kadar. Tabi ki akşam zaman zaman açtığımız oluyor.”
Çok uzun değil mi?
‘’İşte öyle. Misafirlerini garşılıyor. Onları gönderiyor. En sona gelin gız annesi en sona gidiyor. Herkeş gidiyor, en sona onlar gidiyor.”
Gülşen Hanım: ‘’Tabi, zaman zaman akşam açtıklarımız da oluyor. Doğum günü partileri, hani kırk hamamları…’’
Gelin hamamına ordan devam edelim. Gelin hamamına ortalama kaç kişi katılıyor? Damat tarafından ve kız tarafından.
‘’Gız tarafı sabah gelir, damat tarafı öğlenden sonra gelir.”
Aynı anda değil yani.
‘’Ayrı ayrı gelirler.’’
Biraz önce dediniz ki kızın kayınvalidesi de gelir. Sadece kayınvalide geliyor oraya o zaman.
‘’Yooh. Hep beraber gelir. Kayınvalide o kadar şeyli gelir ki yiyecekler içecekler… Gayınvalide geliyor diye garşılanır. Gelin gız oynuyorken gayınvalide paralar saçar. Özel gelir gayınvalide. Gelin gız içeri girerken biz gapı tutarıh. Ordan gayınvalide gapıyı açtırsın, derik. Getirir o, bahşişimizi verir. Gapıyı açarıh. Gelin gız işte hep beraber girerler. İki tarafta o zaman girerler içeri.’’
O zaman giriyorlar. Lohusa hamamı var mı? Şu an icra ediliyor mu? Onun ayrıntılarından bahset Dudu abla sana zahmet.
“Lohusa hamamında o da gene iki taraflı çikolatasını yaptırıyor. Ondan sonra bebek erkeğese erkek… o da aynı sabunlu davetiyeleri var. Geçen bir taneleri vardı. Gene aynı bir sabun yaptırmışlar. Lif, sabun, kese. Pakette yapan var. Ondan sonra iki taraflı geliyorlar.’’
Sadece davetiyeyle çağıran da var.
‘’He. Geliyorlar işte gene yiyecekler, içecekler. Böyle gızısa pembeli masa süslüyorlar. Erkek çocuğusa mavili çikolatasıynan. Misafirler giriyor yıhanıyor, gelin sonra giriyor.’’
Lohusa hamamıyla kırk hamamı farklı mı?
‘’Aynı. Lohusaynan kırk hamamı aynı. Anne giriyor. Şimdi Gayserililer gelin gız girdiriyor gimi gelini girdiriyorlar. Çocuğunu gelini bir bal çörek otu garıştırıyorlar onu geline sürüyorlar.’’
Kayseri yöremizde bu bir âdet.
‘’Anneye onu sürüyorlar. Anne oturuyor. Ondan sonra çocuğunu kucağına veriyorlar. Üstünü örtüyorlar çocuğun. Öyle yıkama yapıyorlar. Gelin gız yıhıyor gimi. Çocuğa yumurta sarısı sürüyorlar. Anneanne, babaanne, en yahınları yıhıyor. Onu yıhayıp buraya çıkartıyorlar bebek gucağında. Giyindirip kuşandırıp oturuyorlar. Gendileri yıhanıyor, yiyor, içiyor.’’
Herhalde bu gelin hamamına göre daha kısa sürüyor değil mi?
‘’He, zaman olarak daha kısa sürüyor.’’
Başka ne tür hamam oluyor burada? Mesela bayram hamamları devam ediyor mu hala?
‘’Ediyor.’’
Bu hamamlardan farklı olarak nasıl icra ediliyor?
‘’Bayram hamamları… işte Ramazan Bayramı çok güzel oluyor. Gündüz çok gelen olmuyor. Heral orucuh diyi. Akşam oruç açmaya hazırlıklarını yapıyor gelip burda oruçlarını açıyorlar. Herkeş birbirine yemeklerinden vermek… çok güzel oluyor o zaman.’’
O zaman bayram hamamlarınızdaki kapanış saatleriniz daha geç.
‘’He, geç. Gece açıyoh.’’
Gülşen Hanım: ‘’Özellikle Ramazan Bayramı’nda. İftar falan burda açıldığı için kapanış saatimiz daha geç.’’
Kaç gün sürüyor bu bayram hamamı dediğiniz?
‘’Üç gün.’’
Üç gün sürüyor. Bunun dışında başka bir hamam… Tabi erkek tarafında damat hamamı, asker hamamı, bayram hamamı hakeza orda da vardır. Bayanlar kısmında hani farklı bir hamam… Sizin biraz önce ifade ettiğiniz gibi farklı adla anılan hamamlar var mı?
‘’Farklı yok.’’
Tabi bu mesleği icra ederken on yedi yıllık tecrübenizde bir çok anınız vardır. Bir tanesini bizimle paylaş Dudu abla. Ya da Gülşen Hanım paylaşsın.
Gülşen Hanım: ‘’On bir yıldır burda çalışıyorum. Hamamda bir anne kız on yıldır birbirlerine küsler. Tesadüf burda karşılaşıyorlar. Burda böyle birbirlerine düşman gibi bakmaları, geri durmaları… Ondan sonra teyzenin yanına gidip işte kızını şikayet etmesi, kızının yanına gidip annesini şikayet etmesi. Ondan sonra kızını aldım kenara bayağı bir konuşma yaptım. Konuştum. Onları biz barıştırdık burda. Bu bana en güzel anıdır. Barışarak gittiler. Sonrasında beraber geldiler. Kol kola girip buraya geldiler işte yıkandılar. Bana en güzel anı oldu o. Hiç unutmam onu.’’
Hem çok büyük sevap kazanmışsınız. Hamam da hangi malzemeleri kullanıyorsunuz?
Gülşen Hanım: ‘’Topuk taşı, kese, sabun, şampuan, peştamal. Havluyu çoğunluk kendi getirir. Peştemalı burdan kullanırlar. Hemen hemen yüzden fazla kapasitesi var.’’
‘’Bir gelin hamamı oldu bundan iki sene önce iki yüz kişi. İki yüzü de aştı.’’
Hakikaten teşekkür ederim. Çok güzel söyleşi oldu. Hem Dudu Bal ablamıza ve buranın sorumlusu Gülşen Hanım ağzınıza sağlık.
Söyleşinin sonu
