Dinde emir ve yasakların maksat yönünden irdelenmesi ihmal üstü ihmal edilmiş bir konudur, lakin mekasıt din ilimlerinin şahıdır esasen.
Maksat yönü tahkik edildikçe din, hayata daha kolay adapte edilir. Dediyse vardır bir hikmeti sözünü slogan edip, hikmetin peşine düşmemek, son son inkara götürür.
Batıya, doğuya ve insanlığa huzur, umut adalet ve güvenlik sağlayacak dünyaya, evrene yeni ve adalet ile kaim bir düzen getirecek, bir dünya ve medeniyet görüşü ortaya konulmadan hiç bir sahada başarı kazanılamaz.
Resulullah; cahiliyenin bütün gücüne, zamanının süper güçleri Roma ve Sasani imparatorluklarının ordularına rağmen, hiç bir maddi gücü olmadan, önce iman ve inanç mücadelesiyle işe başlamış, bu savaşta yenilen, psikolojik savaşı kaybeden Mekke müşriklerini neredeyse savaşsız teslim almıştı.
Resulullah'ın vefatından sonra otuz kırk yıl içinde yine İran kapısına dayanan mücahitlere: -Çölden çıkıp çıplak ayaklarınızla bizi yağmalamaya mı geldiniz? diyen İranlı devlet adamına müslüman mücahit asker:'-Sizi kula kul olmaktan çıkarıp Allah'a kul yaparak özgürleştirmeye geldik' demişti.
İşte bu söz, sıradan bir müslüman mücahidin inancına, medeniyetine ve dinine olan güvenini gösteriyordu. Aynı zamanda İranlı devlet adamının yenilgisini yansıtıyordu.
Sonuç: İlahi vahye dayanan, çağı ve çağın sorunlarını yorumlayan, değer üreten, ilmi ve ahlaki olan, evrensel bir medeniyetin temel taşlarını oluşturacak üretken aydınlarımız ve alimlerimizin önlerini açarak, onları destekleyerek, fikir, değer ve inanç alanında başarılı olamadan hiç bir şey olamayız.
