Değerli okuyucular, ülkemizin deprem kuşağında yer aldığı gerçeği, afetlere hazırlık konusunda hepimizi daha bilinçli ve donanımlı olmaya davet ediyor. Teknolojinin hayatımızın her alanında dönüştürücü bir güç olduğu bu çağda, afet anında iletişim kurmanın yollarını doğru bilmek, bireysel ve toplumsal bir sorumluluktur. Bir radyo programında ele aldığımız üzere, bu yazıda deprem gibi zorlu durumlarda iletişim yöntemlerini, teknolojinin sunduğu fırsatları ve telsiz gibi alternatif araçları inceleyeceğiz. Yerli ve milli çözümlerle geleceği inşa etme sorumluluğumuzu da unutmadan, bir senaryo ile başlayalım, yenilikçi bir uygulama hayal edelim ve pratik çözümleri paylaşalım.
Senaryo: Deprem Anında İletişim
Bir an için şöyle bir durum düşünelim: Deprem oldu, telefon şebekeleri kilitlendi ve sevdiklerinize “Güvendeyim” mesajı ulaştırmak istiyorsunuz, ancak arama yapamıyorsunuz. Ne yapardınız? Soğukkanlılık ve doğru adımlar, böyle anlarda hayati önem taşır.
Öncelikle, sakin kalmaya özen gösterin. Deprem sırasında şebekeler aşırı yüklenir, bu teknik bir gerçektir. İlk önerim, kısa mesaj (SMS) kullanmanız. Örneğin, “Güvendeyim, evdeyim” gibi net bir mesaj yazın. SMS, aramalara kıyasla daha az bant genişliği kullanır ve sıraya girerek genellikle ulaşır. Eğer Wi-Fi veya mobil veri bağlantınız varsa, WhatsApp ya da Telegram gibi uygulamalar üzerinden kısa metin mesajları gönderebilirsiniz. Sesli mesaj yerine metni tercih edin, böylece veri tüketimi azalır.
Ülkemizin yerli teknolojisi AFAD Acil uygulamasını telefonunuza yükleyin. Bu uygulama, konum paylaşımı ve yardım çağrısı gibi kritik özellikleriyle afet anında yol gösterici. Sosyal medya da etkili bir araç olabilir. X veya Instagram’da “Güvendeyim, şu adresteyim” gibi açık bir paylaşım yapın, ancak doğrulanmamış bilgileri paylaşmaktan kaçının, çünkü bu panik oluşturabilir.
En kritik adım, ailenizle önceden bir buluşma noktası belirlemek. Örneğin, “Deprem olursa mahalledeki camide buluşalım” planı, telefonlar çalışmasa bile bir araya gelmenizi sağlar. Siz bu senaryoda ne yapardınız? Fikirleriniz, hepimize ilham olabilir.
Teknolojiyle Çözüm: Yerli Bir Uygulama
Afetlerde iletişim için yerli bir uygulama tasarlasak, nasıl olurdu? Hayalimde AfetBağlantı adında bir uygulama var. Bu uygulama, şebekeler çökse bile iletişim köprüsü kuracak, yerli teknolojinin gücünü gösterecek.
İlk özellik, çevrimdışı mesajlaşma. Telefonlar, Bluetooth veya Wi-Fi üzerinden “mesh ağ” oluşturur ve internet olmasa bile mesajlarınızı yakındaki cihazlara iletir. Örneğin, bir mahallede kullanıcılar varsa, mesajınız telefonlar arasında sıçrayarak sevdiklerinize ulaşır. FireChat gibi uygulamalar bu teknolojiyi kullanıyor, ancak biz yerli bir çözümle fark oluşturabiliriz.
Konum paylaşımı ve çevrimdışı harita özelliği, GPS ile konumunuzu kaydeder ve bağlantı sağlanır sağlanmaz kurtarma ekiplerine iletir. Hastaneler ve toplanma alanlarının haritası önceden yüklenmiş olur, böylece internetsiz yol bulabilirsiniz. Acil durum sinyali, telefon flaşınızla SOS işareti yollar, özellikle enkaz altında kurtarma için değerlidir.
Doğru bilgi merkezi, AFAD ve Kızılay gibi resmi kaynaklardan haberleri toplar, sosyal medyadaki yanıltıcı bilgileri filtreler. Telsiz kullanıcıları için amatör telsiz entegrasyonu, mesajların dijital ortamda kaydedilmesini sağlar. Pil tasarrufu modu ve “Güvendeyim” butonu, uygulamanın kullanıcı dostu olmasını garantiler.
Bu uygulamaya siz ne eklerdiniz? Belki yerli yapay zeka ile sahte bilgileri anında tespit eden bir sistem? Türkiye’nin teknoloji hamlesine böyle yeniliklerle katkı sağlayabiliriz.
Telsiz: Güvenilir Bir Miras
Afetlerde iletişim denince telsiz, geçmişten gelen ama hâlâ etkili bir çözüm. Şebekeler çöktüğünde, radyo dalgalarıyla çalışan telsizler kesintisiz iletişim sağlar. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminde amatör telsizciler, kurtarma ekiplerine bilgi aktararak kahramanlık sergiledi.
Walkie-talkie modelleri, kısa mesafelerde iletişim için idealdir. Ailenizle bir set edinip deprem çantanıza koyun. Amatör telsiz ise lisans gerektirir, ancak uzun mesafelerde iletişim sunar. Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti (TRAC), bu alanda eğitim ve destek sağlıyor. Telsiz kullanırken kısa konuşun: “Evdeyim, güvendeyim, tamam.”
Afet çantanıza pilli radyo ekleyin, telefonlar çökse bile haber alırsınız. Powerbank ve 112 gibi önemli numaraların telefonunuzda kayıtlı olması da kritik.
Son Söz
Değerli okuyucular, afetlerde iletişim, teknoloji ve dayanışmayla güçlendirebileceğimiz bir alan. Yerli uygulamalardan telsize, SMS’ten buluşma noktalarına kadar her adım, hazırlıklı olmamızı sağlar. AFAD Acil gibi milli çözümleri kullanalım, ailemizle buluşma noktası belirleyelim ve teknolojiye yön verelim.
Türkiye’nin geleceğini teknolojiyle inşa etme sorumluluğu hepimizin. Afetlere karşı bilinçli, hazırlıklı ve dayanışma içinde bir toplum olarak, her zorluğun üstesinden gelebiliriz. Sizler de fikirlerinizi paylaşın: Deprem anında ne yapardınız? Hayalinizdeki uygulama nasıl olurdu? Yerli teknolojiyle, milli şuurla, güçlü bir Türkiye için el ele!
