Yas süreci nasıl atlatılır?
Yas sürecinin atlatılmasında duyguları kabullenmenin önemini vurgulayan Psikolog İrem Ergin, 'Duyguları bastırmak yerine, kabullenmek ve ifade etmek yas sürecinin en önemli parçalarınan bir tanesi. Duygusal ifade, bireyin yaşadığı ağırlığı hafifletmeye yardımcı oluyor' dedi.
Psikolog İrem Ergin, Kayseradar ve Radyoradar ortak canlı yayınında ‘Psikoloji Saati’ programına katılarak moderatör Merve Esersoy’un sorularını yanıtladı.
Yas sürecinin atlatılmasında duyguları kabullenmenin önemini vurgulayan Ergin, "Yas süreci, bireyin sevdiği bir kişi, hayvan veya bir nesneyi kaybetmesiyle deneyimlediği doğal ve evrensel insani bir süreçtir. Duygusal bir tepki diyebiliriz. Bu süreç, bireyin kayıpla başa çıkma ve onu kabullenme süreci. Yas sadece ölümle ilişkilendirilmemelidir; çünkü kayıplar farklı şekillerde de yaşanabilir. İnsanların belki de çoğunun kafasında ölümle ilişkilendiriliyor. Yas kayıp demek aslında kabullenme de denebilir. Bu kelimeler birbirine bağlıdır. İş kaybı, boşanma, sağlık sorunları veya yaşamın herhangi bir köşesinde rastladığımız kritik dönemlerde yaşadığımız kayıplar da olabilir. Yas süreci bireyin kaybı kabullenmesi, onunla başa çıkmasını ve hayatına devam etmesine yardımcı olan bir adaptasyon süreci, bir değişim sürecidir. Aynı zamanda bir adaptasyon sürecidir. Bu süreç, bireyin duygusal, fiziksel, sosyal ve bilişsel yanıtlarını içerir. Bu yanıtlar kişiden kişiye değişir. Yazın aşamaları ve süreleri vardır ve bunlar bireye göre farklılık arz eder. Bazıları için bu süreç daha kısa ve hafif olabilirken, bazıları için çok daha yoğun ve uzun sürede atlatılabilir. Yas süreci aşamaları, bireylerin yaşadığı derin kayıplar sonrasında deneyimlediği duygusal ve psikolojik tepkileri içerir. Aslında bu evreler, yaşanan kaybın derinliğine, bireyin karakteristik özelliklerine ve aldığı desteğe bağlı olarak gelişebilir. Bulunduğu aile ortamı, arkadaş çevresi ve yaşadığı konum da çok önemlidir. Ancak genel olarak, bu süreçte bireyler benzer duygular hissedebilir. Yas 6 aya kadar sürebilir. Yaşanılan duygular, o duyguların yoğunluğu ve kişinin yaşadığı stres durumuna göre farklılık gösterir" ifadelerini kullandı.
'YAS SÜRECİNİN DÖRT AŞAMASI VARDIR'
Yas sürecinin dört aşamasının olduğunu vurgulayan Ergin, "İlk başta inkarla başlıyoruz. Yas sürecinin dört aşaması ve sürecin yolculuk olduğunu vurgulayan Ergin, "İnkar: Birey, yaşadığı kaybı kabullenmekte zorlanır ve gerçeklikten uzaklaşma eğiliminde oluyor. Kaybı asla kabul etmeyebilir veya dönemsel olarak kabul edip sonra reddedebilir. Bu aşamada, olayın şokunu atlatmaya çalışırken kendini izole etme davranışına da sığınabilir. Yaz sürecinde olan bir bireye, bu süreci tanımak ve güvenli bir alan oluşturmak çok kıymetli. 2'nci evrede öfke. Kaybın gerçekliğiyle yüzleştiğinde öfke oluşuyor. Bu öfke, çevresindeki insanlara, kendisine veya olayın sorumlusu olarak gördüğü olay, bir kişi veya duruma karşı olabilir. 3'üncü evremiz depresyon. Kaybın gerçekliğini insan tam olarak burada kabul ediyor. Bireyde derin bir üzüntü, çaresizlik ve bunalmışlık hissi baş gösterebiliyor. Bu aşamada bireyin sosyal ilişkileri ciddi şekilde zayıflayabilir. İçe kapanma eğilimi ve izolasyon durumları çok sık rastlanılan bir süreç. Son olarak kabullenme. Bu aşamada birey artık yaşadığı kaybı kabulleniyor. Artık yaşamına dönmeye başlıyor ve yeni bir yaşam düzeni kurmaya çalışıyor. Hayatına devam etme yolları arıyor. Yas süreci aslında bir yolculuk. Kaybın getirdiği o duygusal ağırlığı kabullenmeye başladığımızda aslında iyileşmeye yavaşta olsa başlıyoruz. Yas sürecini etkileyen faktörlerin mutlidisipliner alanda incelenmesi gereken bir süreç. Yas sürecini sağlıklı bir şekilde atlatmak için profesyonel desteğin sağlanması çok önemli. Psikologlar ve danışmanlar olarak bireyin yaşadığı duygusal travmayı anlamasına, çözümlemesine ve travmayı aşmasına yardımcı olurlar. Buradaki en önemli noktalardan biri duyguları bastırmamak. Duyguları bastırmak yerine, kabullenmek ve ifade etmek yas sürecinin en önemli parçalarınan bir tanesi. Duygusal ifade, bireyin yaşadığı ağırlığı hafifletmeye yardımcı oluyor. Aynı zamanda bu süreçte sosyal destek arayışı çok önemli. Aile, arkadaşlar ve destek grupları gerçekten çok önemli. Bireyin yaşadığı duygusal yükü paylaşmasına ve hafifletmesine yardımcı olan faktörlerden bir tanesi bu. Bu süreci atlatmak zorlu olabilir, ancak doğru yaklaşımla ve doğru tedavi yöntemi bulunduğunda sağlıklı bir şekilde üstesinden gelmek mümkündür" şeklinde konuştu.
Bakmadan Geçme
