Türkiye'den ABD'ye ilk defa teknoloji transferi yapıldı

Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Başaran, Erciyes Teknopark’ın destekleriyle erozyon araştırma lideri Prof. Dr. Günay Erpul ile birlikte rüzgar erozyonu ile tozun yoğun şekilde taşındığı alanlarda rüzgar erozyonunun daha doğru hesaplanmasını ve ölçülmesini sağlamak amacıyla Rüzgar Erozyonu Ölçüm Sistemini geliştirdi. Kolay ve mevcut yöntemlere kıyasla daha doğru toprak ölçümü yapan ve yüzde 90'ın üzerinde etkinlikle doğruluk oranını bulan sisteme, uluslararası dergilerde yayınlandıktan sonra talep yağdı. ABD North Carolina State Üniversitesi’nden gelen talep üzerine geliştirilen sistemden 100 adet gönderildi.
 
“Avrupalı ve Amerikalı bilim adamlarının geliştirdiği aletlerden 2 kat etkinliğe sahip yeni bir rüzgar erozyon ölçüm sistemi geliştirdik”
Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Başaran, yaptığı açıklamada, buluş hakkında bilgiler vererek, “Rüzgar erozyonu özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde Türkiye’de olduğu gibi tarım topraklarının sağlığı, bitki sağlığı, biyoçeşitlilik ve insan sağlığı açısından önemli olaylardan bir tanesidir. Dönem dönem takip edilmesi gerekir. Bunun içinde dünyada geliştirilmiş birçok alet vardır. Özellikle Avrupalı araştırmacıların ve Amerikalı araştırmacıların geliştirdiği bu aletler etkinlikleri çok yüksek aletler değil. Pasif tuzaklar olarak isimlendirilen bu aletlere alternatif daha etkin bir alet geliştirmek için 2010 yılında bir TÜBİTAK projesi verdik. Bu TÜBİTAK projesi kapsamında Avrupalı ve Amerikalı bilim adamlarının geliştirdiği aletlerden 2 kat etkinliğe sahip yeni bir rüzgar erozyon ölçüm sistemi geliştirdik. Ölçüm sisteminin ilk denemelerinde ERASMUS kapsamında Belçika Gent Üniversitesi yapay yağmurlama ve rüzgar erozyonu simülasyon tünellerinde gerçekleştirdik. yüksek etkinliği yakaladıktan sonrada prototip hazırlıklarına başladık. Sadece TÜBİTAK desteği değil aynı zamanda özel sektörden de bu anlamda ciddi destek aldık" şeklinde konuştu.
 

"Dünyanın birçok bölgesinden aletimize ilgi var"
Prof. Dr. Başaran, "Aletimizi geliştirdikten ve etkinliklerini belirledikten sonra hazırladığımız bilimsel çalışmayı uluslararası saygın dergilerde yayınladık. Daha sonra dünyanın birçok bölgesinden aletimize ilgi gelmeye başladı. Aslında geliştirdiğimiz alet son derece basit ama ayrodinamik yapısı mükemmel özelliklere sahiptir. Yüz mikrondan çok daha küçük olan taneciklerin atmosferde süzülürken ya da hareket ederken kolaylıkla yakalanmasını sağlıyor. Bu nedenle de rüzgar erozyonu ölçümlerini son derece doğru ve nitelikli hesaplanmasına katkıda bulunuyor. Geliştirdiğimiz alet Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından özellikle Konya bölgesinde rüzgar erozyonunun izlenmesi konusunda yaklaşık 5 yıldır kullanılıyor. Oldukça başarılı sonuçlar elde edildi” ifadelerini kullandı.
 
“Aletimizin özellikle uluslararası literatürde yayınlanmasından sonra ABD North Carolina State Üniversitesi’nden bizim aletlerimizi kullanmak üzere talep geldi. Yazışmalar sonucunda belki de Türkiye’de ilk defa bir Amerikan üniversitesine Erciyes Üniversitesi tarafından teknoloji transferi yapılmış oldu. Ürünümüzden 100 adet gönderdik. İhracat yaptık ama ihracattan çok daha önemlisi ilk defa bir Türk üniversitesinden Amerikan üniversitesine teknoloji transferinin yapılmış olmasıdır. Biz bunun önemli bir başarı olduğunu düşünüyoruz. Burada Erciyes Üniversitesi teknoloji geliştirme bölgesinin bize verdiği destek çok büyüktür” diye konuştu.
 

“Patenti alınacak”
Türk Patent Enstitüsüne aletin patentini almak için başvurduklarını kaydeden Prof. Dr. Başaran, “Bu ürünü erozyon araştırma liderimiz Prof. Dr. Günay Erpul ile birlikte geliştirdik. Ürünün etkin sonuçlarını aldıktan sonra Türk Patent Enstitüsüne patent koruması amacıyla müracaatlarımızı yaptık. İnceleme raporları çok olumlu ve muhtemelen yakın bir tarihte ürünümüz ulusal anlamda patent tescili yapılmış olacaktır. Yardımlarından dolayı da Erciyes Teknoloji Transfer Ofisi’ne de teşekkür ederim. Ürünümüz özellikle tarım ve mera alanlarında rüzgar erozyonunun ölçümü ve değerlendirmesi amacıyla geliştirilmiş olsa dahi ABD’den talep edilme amacı inşaat alanlarındaki toz salımlarının ölçülmesidir. Ürünümüz inşaat alanlarında toz ölçümünde de kullanılabilir. Aynı zamanda maden sahalarında toz ölçümlerinde ve toz kontrolü amacıyla amacıyla da kullanılabilecek bir üründür” şeklinde konuştu.
 
“Türkiye’de bu amaçla yapılacak çalışmalarda yabancı ürünlerin kullanılmasının önüne geçmiş olduk”
Geliştirdikleri ürünle yüzbinlerce liranın Türkiye’de kalmasına katkı sağladıklarını kaydeden Başaran, “Geliştirdiğimiz bu ürünle Türkiye’de bu amaçla yapılacak çalışmalarda yabancı ürünlerin kullanılmasının önüne geçmiş olduk. Belki de yüzbinlerce lira paranın ülkemizde kalmasına katkı sağladık. Ürünümüz tamamen milli ve yerli üründür. Ürünümüzün lisansını Erciyes Teknoloji Transfer Ofisine devrettik. Bundan sonra ulusal ya da uluslararası taleplerde bu talepleri Erciyes Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi karşılayacaktır” dedi.
 

“Bu sistem Türkiye’de ve yurtdışındaki araştırmalarda artarak kullanılıyor”
Erozyon araştırma lideri Prof. Dr. Günay Erpul da, “Rüzgar Erozyonu Ölçüm Sistemi hem Türkiye’deki birçok araştırmada hem de yurtdışındaki araştırmalarda artarak kullanılmaktadır. Bu doğrultuda geçen yıl hem Avustralya’da hem de ABD’de kendi rüzgar erozyonu ölçüm sistemlerini kendi araştırmalarında kullanılmak üzere isteklerini yapmışlardır. Bizlerde gönderiyoruz. Bu süreçte Erciyes Üniversitesi Teknopark’ı hem tanıtımda hem de bu tür işlerin gerçekleştirilmesinde bizlere çok büyük yardımları dokunmaktadır” diye konuştu.