Trendeki derviş şimdi nerede?

MÜSLÜMAN DUYARLIĞIYLA SANAT ya da TRENDEKİ DERVİŞ ŞİMDİ NEREDE?

İki ayda bir yayımlanan edebiyat, sanat, düşünce dergisi Melâmet’in 4. sayısı raflardaki yerini aldı. Dergi bu sayıda da dikkat çekici bir soruyu edebiyat, düşünce kamuoyunun gündemine getiriyor: Trendeki Derviş Şimdi Nerede? Bu soruyla amaçlanan şeyse, üzerinde her zaman durulmayı gerektiren bir mesele: Müslüman duyarlığıyla sanat, edebiyat yapmanın imkân ve sorunları…

Şair Mustafa Baki Efe, sunuş yazısında “dildaşlarımız” dediği okurları, derginin meselelerine şu sözlerle davet ediyor: “(…) bir kez daha çağırıyoruz sizi düşünmenin sarp yokuşlarına. Ve dağlara çağırıyoruz, dağların doruklarına. Sizi gaib olmaya çağırıyoruz dağların ormanlarında. Dağların gecesinde kendi “Hira”mızı yaşamaya. Dağ hakikattir. Söz hakikatin hatırı için söylenmelidir.”

Trendeki Derviş, Mısırlı yazar Tevfik 1l Hakim’in 1981 yılında Nabi Avcı tarafından dilimize çevrilmiş önemli bir tiyatro eseri. El Hakim, irrasyonel tiyatro anlayışını Mısır’a özgü unsurlarla bağdaştırmayı başarmış bu eserinde. Yerli bir duyarlığı, yaşanan zamanın sanatsal düşünme imkânlarıyla birlikte ele alabilmiş. Asıl adı Ey Ağaca Tırmanan olan eseri, 1980’li yılların önemli bir yayınevi Yeryüzü Yayınları basmış. Ne var ki darbe döneminin atmosferi, eserin yeterince idrak edilmesini önlemiş. Melâmet, bu önemli eser ve yazarını kendisine hareket noktası seçerek, Müslümanca sanat, edebiyat meydana getirmenin yolları üzerine düşünüyor. Enver Gülşen, Celâl Fedai, Prof. Dr. Bilal Sambur, Murat Saldıray, Hasan Hüseyin Çağıran ve Yahya Kurtkaya’nın kaleme aldığı telif yazılardan ve Majeed Mohammed Mıdhın’dan Osman Fedai’nin çevirdiği, El Hakim’in bir yazar olarak yüklendiği sorumluluklar üzerine yoğunlaşan tercümesinden oluşan bu bölümün öncesindeyse, Melâmet’in her sayısında yer verdiği “Melâmet Konuşmaları” yer alıyor. Celal Fedai, Hüseyin Karaca, Yahya Kurtkaya ve Serdar Kacır’ın, Müslüman duyarlık üzerine yürüttükleri tartışma gözlerden kaçmamalı.  

Melâmet’te bu sayı da iki önemli söyleşi var: Şair, yazar Cem Yavuz’la Hüseyin Karaca söyleşmiş. Cem Yavuz,  günümüzün eskilerin deyimiyle, nev-i şahsına münhasır dediği şairlerinden. Şair kişilik, zaten her zaman “kendine has”tır, denilebilir. Öyledir, daha doğrusu öyle olmalıdır. Ama günümüzde şairlerin birbirlerine çokça benzedikleri hesaba katıldığında Seyr şairi ve Seyr’engiz yazarı Cem Yavuz’un ayırıcı vasıfları görünür olacaktır. Psikiyatri alanını ayrıkların temizlemek gibi devasa bir emeği yerine getiren Mustafa Merter’le ise Metin Erol ile Kübra Baysal’ın konuşmuşlar. Her iki söyleşi de şiirden düşünceye, düşünceden psikolojiye uzanan alanlarda düşünmeye sevk eden özellikte. Genç şair Metin Erol’un Mustafa Merter söyleşisini tamamlayan Nefs Psikoloji üzerine uzunca yazısı da anılmaya değer.

Melâmet, inceleme yazılarına da önem veren bir dergi. Kamil Yıldız’ın Northrop Frye’ın Eleştirinin Anatomisi, Emrah Yolcu’nun Halit Asım üzerine yazısıyla, A. S. Byatt’tan Merve Çeliksümer’in çevirdiği Coleridge incelemesi birbirini tamamlar nitelikte. Bunların dışında Ali K. Metin’in reel siyaseti evrensel değerlerle birlikte düşünen yazısına, Hakkı Özdemir, edebi eserde “kahraman” meselesine eğildiği yazısı ve Mustafa Baki Efe de “Başımıza Gelen Fenalığı Soylu Düşünmek”le eşlik ediyorlar. Selma Türköz’ün Patrick Süskind’in “Koku”su üzerine yazısını, Hıdır Toraman’ın yaşanan zamana düştüğü kayıtları da bu çerçevede değerlendirmek mümkün. 

Öykü editörlüğünü Ali Işık’ın titizlikle yürüttüğü Melâmet, bu alanda da oldukça dikkat çekiyor. Arzu Şahin, Oğuzhan Dursun, Mehmet Akgül, Mesut Ateş ve Ali Işık’ın öykülerinin yanında iki isimden, Muhammed Ali Cemalzade, Simin Danişver’den de öyküler yer alıyor dergide. 

Abdurrahman Badeci’nin hazırladığı Ayşe Şasa Günlükleri bu sayıda da devam ediyor…

Ve şiir… Melâmet’in şiirde yürüttüğü gayret, kuşkusuz derginin ateşini oluşturuyor. Bu sayının şairleri: Celâl Fedai, Ali K. Metin, Mustafa Muharrem, Serdar Kacır, Mehmet Aycı, Selim Erdoğan, Enes Talha Tüfekçi, Hüseyin Yıldırım, Emrah Yolcu, Hüseyin Karaca, Mustafa Baki Efe, Yahya Kurtkaya, Metin Erol, İsmail Uslu, Abdullah Turut, Bedri Nermutlu ve Hayrullah Arslantekin.

Melâmet, genel seçimlerle beraber çıkacak 5. sayısının konusunuysa belirlemiş bile: “Siyaset Şimdi Ne Yapmalı?”