'ÖTV, yeni istisnalarıyla hızlı bir şekilde kanunlaştı'
Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Uyanık 'Özel Tüketim Vergisi açısından engellilere sağlanan istisna kısmı hem süre açısından dayatılmış oldu hem de alınabilecek araçlar açısından da yerlilik şartı getirilmiş oldu. Kanunlaşma süreci çok hızlı oldu. Bu nokta çok fazla mağduriyetlere de sebebiyet verdi' dedi.
Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Uyanık, Kayseradar ve Radyoradar ortak canlı yayınında 'Mali Gündem' programına konuk olarak moderatör Fatih Yılmaz’ın sorularını yanıtladı.
Değer Artış Kazanç Vergisi hakkında bilgiler veren Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Uyanık; “Özellikle taşınmaz alımlarında örneğin bir arsa aldığımızda bu arsayı belli bir süre içerisinde elimizden çıkarttığımızda aradaki olumlu farkın vergilendirilmesi, alınması gerekli olan bir vergi aslında. Bu noktada özellikle arsa alımlarında, daha sonrasında arsanın konut haline geldikten sonraki satışlarında veyahut da direkt arsanın yine satışlarında, iş yerleri satışlarında aradaki fark ciddi bir rakama ulaşabiliyor. Bu rakamlar üzerinden de değer artış kazanç vergisi alınması gerekiyor. Bu kısım maalesef es geçilen kısımlar arasında. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Vergi Denetim Kurulu bu noktada tapu sisteminden gerekli bilgileri, banka hesap hareketi için gerekli bilgileri, kredi çekilip çekilmesi için gerekli bilgileri çok rahat bir şekilde, hızlı bir şekilde alıyor ve yapay zeka da kullanmaya başladılar. Algoritmalar üzerinden de bu rakamları çok net bir şekilde tespit ediliyor. Ve cezalı tarhiyatlar gönderiliyor. Bir diğer durum arizi kazançlarımız. Eğer süreklilik arz etmeyecek şekilde ticari faaliyet ya da serbest meslek faaliyetini yaparak eğer bir kazanç elde ediyorsak bu durumda mükellefiyet tesisi gerekli. Ama süreklilik arz etmeyecek şekilde arizi yapmış olduğumuz kazançlardan elde ettiğimiz gelirler varsa; 2025 yılı için 280 bin liralık bir istisna belirlenmiş durumda, 280 bin liranın altındaki kalan arizi kazançlarımız açısından herhangi bir vergi söz konusu olmayacak. Ama bunun üzerine çıkıyorsak bu durumda vergiye tabi kalacağız” ifadelerini kullandı.
Özel Tüketim Vergisi ile ilgili yapılan değişikliklerde engelli vatandaşların alabileceği araçlar ile ilgili konuşan Uyanık şunları söyledi; “Özel Tüketim Vergisi istisnasında son dakika değişik oldu; 27 Aralık 2024 tarihinde kanun yürürlüğe girerek, Özel Tüketim Vergisi açısından engellilere sağlanan istisna kısmı hem süre açısından dayatılmış oldu hem de alınabilecek araçlar açısından da yerlilik şartı getirilmiş oldu. Kanunlaşma süreci çok hızlı oldu. Bu nokta çok fazla mağduriyetlere de sebebiyet verdi. Özellikle 1 Ocak 2025 sonrası yeniden değerleme oranı dahilinde vergilerimiz, cezalarımız tamamen artmış oldu. Özel tüketim vergisindeki istisna tutarı alınabilecek araçlara ilişkin rakamımız da artacaktı ve bu 2024 Kasım ayında belli olmuştu. 1 milyon 591 bin liralık 2024 yılındaki engellilerin alabileceği araçlar 2025 yılı için 2 milyon 290 bin liraya çıkmıştı. Yani 2 milyon 290 bin liralı fatura kesilecek olan tutara kadar araçlar alınabilir hale gelmişti. Bu noktada ilgili rakamlar artınca farklı bir beklenti olarak da buna bir refleks gösterilebilir. En çok beklenti olarak da, ilgili rakam aşağı çekilir düşüncesi vardı. Yani bu şekilde rakam olmaz ama biraz daha aşağı çekilir ve araç satışının bu şekilde düşmesi sağlanabilir gibi bir refleks bekleniyordu. Engelli vatandaşlarımızın ve yakınlarının engelli indirimiyle daha doğrusu kanun tabiriyle ÖTV istismarlı bir şekilde araç almaya yönelmesindeki en büyük etkenlerden bir tanesi özel tüketim vergisi oranının yüksekliği, 2 yıldır bu noktada herhangi bir şekil düşürme de yapılmadı ya da söz konusu matrahlara ilişkin yeniden bir belirleme de yapılmadı. Şu an fosil yakıt kullanan; benzin, motorin ya da LPG kullanan araçlarda bin 600 CC kadar olan araçlarda özel tüketim vergisi oranı yüzde seksen. Özel tüketim vergisi oranı eklendikten sonra yüzde 20 katma değer vergisi de eklenmiş oluyor. Yani özel tüketim vergisinin de aslında KDV'si alınmış oluyor. Katma değer vergisi kanununda söz konusu matrah dahilinde daha önceki alınan vergiler de dahil edildiği için. Bu noktada örneğin bir milyon liralık bir araç için yüzde 80 ÖTV uygulandığında aracın fiyatı 1 milyon 800 bin lira olacak yüzde 20 KDV eklediğimizde 2 milyon 160 bin liraya çıkacak. ÖTV istisnalı araç aldığımızda yüzde 80 ÖTV alınmadığı zaman engelli vatandaşlarımız, engelli yakınlarımız sadece yüzde 20 KDV ödüyorlardı. Yani örneğin bir milyonluk aracı bir milyon 200 bin liraya alacaklardı. Yine bu rakamda değişiklik olmadı. Rakam aşağı çekilmedi. Yani 2 milyon 290 bin liraya kadar tutardaki araçlar alınabilecek. En önemli değişiklik ne oldu? Cumhurbaşkanı kararıyla ilgili oran yüzde 40’a çıkartmış oldu, 2 katına çıkartmış oldu. Şu an engelli ÖTV istisnası dahilinde alınacak araçların yüzde 40 ve üzeri yerlilik oranına sahip olması gerekli.”
Bakmadan Geçme
