'Meydanda sergilenen uçak P24-A Orijinali değil'

Uçak Tarihi ve Kayseri Tayyare Fabrikası araştırmacısı Yazar Rifat Bayrak, Kayseri Cumhuriyet Meydanı’nda sergilenen uçağın P24-A orijinal uçağı olmadığını, Türk Hava Kurumu Müzesi’nde sergilenen replikası olduğunu iddia etti.

Uçak Tarihi Araştırmacısı olan ve Melikgazi Belediyesi yayınlarında çıkan 'Kayseri Tayyare Fabrikası' kitabının da yazarı olan Rifat Bayrak, Cumhuriyet Meydanı’nda sergilenen uçağın P24-A serisi değil, P24-C serisi ile Kayseri Tayyare Fabrikası’nda üretilen uçak modelinin replikası olduğunu belirtti.

P24-A serisinde 2 Orlikon ve 2 Makinalı tüfek olduğunu, C serisinde ise 4 makinalı tüfek bulunduğunu belirten Uçak Tarihi Araştırmacısı Rifat Bayrak, basında çıkan ‘ilk pilotlu uçak’ ifadesinin gerçekci olmadığını  söyledi. O güne kadar üretilen tüm uçakların zaten pilotlu olduğunu ifade eden Yazar Rifat Bayrak, meydanda sergilenen uçağın büyük ihtimalle Türk Hava Kurumu müzesinden getirilmiş olduğunu belirterek, P24-C uçağının orjinalinin de Hava Harp Okulu  İstanbul Havacılık Müzesi’nde sergilenmekte olan PZL P.24-G olduğunu ifade etti.

Bu uçağın aynı zamanda ilk kapalı pilot kabinli avcı uçağı olduğunu belirten Bayrak, 29 Mayıs 1937'de ilk kez Kayseri Ali Dağı eteklerinden havalandığını ve uçağın Kayseri'de ilk deneme uçuşunu yaptığı günün sene-i devriyesinde Meydan'da sergileniyor olmasının anlamlı olduğunu vurguladı.

Meydanda sergilenen uçağın, P24-C’nin replikası olarak sonradan dış görüntü olarak benzetilerek imal edilmiş olduğunu belirten Bayrak, P24 serisi uçakların Polonya PZL firmasın lisansı ile Kayseri Tayyare Fabrikasında da üretildiğini vurguladı.

P24 serisi uçakların pike ile bomba atma, top ve makinalı tüfek taşıma özelliklerine sahip olduğunu vurgulayan Bayrak, 24 Nisan 1936’da P24 serisinden 40 adet sipariş verildiğini, ayrıca 20 adet de lisanslı olarak Kayseri Tayyare Fabrikasında üretim anlaşması yapıldığını söyledi. 

P24 tipi uçakların A, C ve G serileriyle 1936’dan sonra PZL’den sipariş edilerek ve PZL lisansı ile Kayseri Tayyare Fabrikası’nda üretildiğini ve bu üç seriden toplamda 64 civarında uçağın envantere kayıtlı olduğunu belirten Bayrak, P24 tipi uçaktan Kayseri’de 24 adedinin üretildiğini kayıtlardan tespit ettiğini ifade etti.

Kayseri Tayyare Fabrikası’nın görkemli mazisini çağrıştıran bir uçağın Cumhuriyet Meydanında sergileniyor olmasının Kayseri açısından çok memnuniyet verici olduğunu vurgulayan Bayrak, Tomtaş ve KTF’nin şanlı mazisini ifade eden bir Uçak Müzesi’nin Kayseri’de yapımının devam ettiğini, bu durumunda çok heyecan verici olduğunu sözlerine ekledi.

Konuyla ilgili detaylı bilgi: Kayseri Tayyare Fabrikası Melikgazi Kültür Yayınları  sayfa 133 146