Haberler
Ekonomi
Kayseri esnafı Ahiliği yaşatıyor

Kayseri esnafı Ahiliği yaşatıyor

Esnaflıkta, sanatkrlıkta ve ticarette belirli kuralları bünyesinde barındıran, zengin ile fakir, üretici ile tüketici, millet ile devlet arasında iyi ilişkiler kurarak, toplumun huzurunu sağlamak gayesinde olan Ahilik sistemini, günümüzde de yaşatmak için çalışmalar yapılıyor. Kayseri Esnaf ve Sanatkrlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Mustafa Alan, Kayseri'de Ahilik sisteminin dönemin şartlarına göre halen yaşatıldığını belirterek, 'Ahi Evran'ı geri getiremeyiz ama prensiplerini gelecek nesillere aktarabiliriz' dedi.

PAYLAŞ

15.06.2017 10:15
Güncelleme: 15.06.2017 10:15

Gerek çıraklık kanunu, gerekse Esnaf odalarına gelen düzenlemelerin yanı sıra her yıl ekim ayında kutlanan Ahilik Haftası kapsamında belirlenen ‘Yılın Ahi Babası’ bu konuda atılan önemli adımlardan bir tanesi… Kayseri Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Mustafa Alan Kayseri’de Ahilik sisteminin dönemin şartlarına göre halen yaşatıldığını belirterek, “Ahi Evran’ı geri getiremeyiz ama prensiplerini gelecek nesillere aktarabiliriz” açıklamasında bulundu.
1998 yılından bu yana her sene ekim ayında kutlanan Ahilik Haftası törenleri kapsamında verilen ‘Yılın Ahi Babası’ unvanı uzun süren araştırmalar ve incelemeler sonucunda belirleniyor. Belirlenen adaylar arasından bu unvana en çok layık olan kişi bir heyet tarafından seçiliyor. Yılın Ahisi seçilmek için sadece iyi esnaf olmak yeterli olmuyor. Kişinin mesleğe kazandırdığı çırak ve kalfa sayıları, meslektaşları ve komşu esnaflar ile ilişkileri ve aile yaşantısı da bu unvanı kazanmasında etkili oluyor.
“Kayseri’de Ahiliği geliştirdik”
Kayseri Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Mustafa Alan, 1998 yılında Kültür Bakanlığına müracaat ettiklerini ve Ahiliği kutlama kapsamına aldıklarını belirterek, “Kutlamalara başladığımız ilk yıllarda 22 ilden katılım oluyordu. Şimdi ise 81 ilde Ahilik kutlamaları yapılıyor. Kayseri’de Ahiliği diğer illere göre biraz daha geliştirdik. Her sene çıraklık eğitim merkezlerimizde Şed kuşatma töreni (kalfalıktan ustalığa geçiş töreni) düzenliyoruz. Çekirdekten esnaflar yetiştiriyoruz. Bu, ahilik prensipleri içinde önemli bir yere sahip. Kayseri’de bulunan 41 Esnaf Odası Ahilik Haftasına destekte bulunuyor. Kutlamalar Ticaret Bakanlığına bağlı olarak yürütülüyor. Yine meslek kuruluşları, Milli Eğitim Müdürlüğü, Müftülük ve belediyelerin katılımı ile kutlama komitesi kuruluyor. Ahiliği anlatmak için uluslararası sempozyumlar düzenliyoruz. Konuyu haftanın önemine değinerek tanıtmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
“Kayseri’de Ahiliğe ihtiyacımız var”
“Ahi Evran’ı geri getiremeyiz ama prensiplerini gelecek kuşaklara aktarmamızın yerinde olacağı kanaatindeyim. Bizim gençlerimiz, yabancı liderlere özeniyorlar ama kendi kültürlerinde özenilecek, öncülük edecek birçok liderimiz var. Ahi Evran da onlardan bir tanesi,” açıklamasında bulunan Alan sözlerine şu şekilde devam etti,
“Kayseri’de dönemin şartlarına göre esnafların halen Ahiliği yaşattığını görüyoruz. Kayseri denince akla zaten, ticaret ve esnaflık geliyor. İpek yolunun Kayseri’den geçmesi ve Yabanlı Pazarı’nın burada bulunması Ahiliğin daha da yerleşmesine katkı sağlamış. Ahiliği yaşatmaya ihtiyacımız var. Esnaf Sanatkârlar Odası olarak biz de Kayseri’de yeni dönem itibariyle esnaflarımıza iş yeri yaptırıyoruz. Mesela mobilyacılar Odamız 740 tane iş yeri yaptırdı ve teslim etti. Şu an 300 tane mobilya satış mağazası yapılıyor. Oto Sanatkârlar odası 546 tane ev yaptırdı. Yine Oto Sanatkârlar Odası Sanayi Bakanlığı destekli 137 tane üyesine iş yeri verdi. Demirciler Odası demirciler için 350 tane iş yeri yaptırdı. Kayseri’de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı üç tane Çıraklık Eğitim Merkezi var. Çırak öğrenci yurdumuz var. Burada kalan öğrenciler 6 gün bir ustanın yanında eğitim görüyorlar. Yani ahilik yüzde yüz devam ediyor dersek bu doğru olmaz şartlar değişti ama hala iyiler çoğunlukta” açıklamasını yaptı.
“Kayseri’de Ahi Evran ismi yaşatılıyor”
Ahi Evran’ın isminin şehir içinde yaşatılması için Esnaf odaları birliğince çalışmalar yaptıklarının altını çizen Alan, “bugünkü Ahi Evran Mahallesinin ismi eskiden Kumalı Mahallesi olarak geçiyordu. Biz belediyeye müracaat ettik ve Kocasinan Belediyesinin kararıyla mahallenin ismi, Ahi Evran Mahallesi olarak tescil edildi. Yeni sanayi sitesinde esnafların imece usulü ile yaptıkları bir camimiz var. O cami için müftülüğe başvurduk ve ismi Ahi Evran Camisi oldu. Ordu evi ve Büyükşehir Belediyesi arasında Esnaf Odaları Birliği’nin de bulunduğu cadde Selanik Caddesiydi. Belediye ile konuşarak Ahi Evran Caddesi olarak ismini değiştirdik. Kocasinan ve Melikgazi’de de iki büyük Ahi Evran Parkı var.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin ilk esnaf ve sanatkârlar müzesi
Ahi Evran’ın Kayseri’de kaldığı süre içerisinde inşa edilen zaviye, Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek, Ahi Evran Zaviyesi Esnaf ve Sanatkârlar Müzesi olarak 2002 yılında hizmete açıldı. Eskiden esnaf ve sanatkarların kullandığı el aletleri ve imalat yaptıkları emtiaların nostaljik bir ortamda sergilendiği müze, Cuma günleri haricinde haftanın 6 günü sabah 9.00-17.00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebiliyor.
Her sene Yılın Ahi Babası seçiliyor
Ahilik kutlamaları kapsamında diğer esnaflara bir örnek, bir gösterge olması için, bir kişiye yılın Ahisi unvanı verildiğini belirten Alan, “Yılın Ahisini seçmek için her esnaf odası kendi içinden bir aday belirliyor. Daha sonra Esnaf Odaları birliği yönetim kurulu bu isimler arasında 3 kişi seçiyor ve bunu komiteye bildiriyor. Adaylar daha sonra komiteye çağrılıyor. Biyografileri okunuyor. Kendisi dinleniyor oradaki heyet Ahi Babalığına kimi layık görürlerse o kişi Kayseri’de yılın Ahi Babası seçiliyor. Kişinin Ahi Babası olması için belirli şartları yerine getirmesi gerekiyor. Sadece o mesleği uzun süredir yapıyor olması veya iyi yapıyor olması yeterli değil. Bunu yanında yetiştirdiği çırak ve kalfa sayıları, meslektaşları ile ilişkileri, komşu esnaflarla ilişkileri ve iyi bir aile babası olması da etkili oluyor” açıklamasında bulundu.
Kayseri’de Yılın Ahisi olarak seçilen kişilerin arasında belediye başkanları, milletvekilleri ve bakanlar olduğunu da vurgulayan Alan bunun sebebini “Kayseri’ye hizmet eden ve esnafa destek veren kişilere de Yılın Ahi Babası unvanını verdik. Çünkü esnafta çok büyük emekleri var. Biraz önce saydığım 740 tane iş yerinin yaptırılmasında Mustafa Elitaş’ın emeği var. Geçtiğimiz yıllarda organize sanayi bölgesinde 150 tane fabrika bir günde açıldı. Mehmet Özhaseki 150 bin TL harcadı ve Ahi Müzesini hizmete açtı. Esnaf sanatkâra verilen değerden dolayı. Bu kişilere Ahilik unvanı verilmiştir” şeklinde açıkladı.
Türkiye’nin Ahi Babası
Kayseri’nin Develi ilçesinde 68 yıldır ısmarlama terzilik yapan Mahir Solak 2013 yılında Kayseri’de ilin Ahisi seçildikten sonra, her yıl Ahilik kutlamaları kapsamında Kırşehir’de düzenlenen törende, Türkiye’nin Ahi Babası unvanına layık görüldü. 3 aylık bir inceleme sonucunda Türkiye’nin Ahisi seçilen Mahir Solak halen Develi İlçesinde bulunan Uzun Çarşı’da terzilik mesleğini icra ediyor. Bu unvanı almasında çarşı esnafı ile iyi geçinmesi, meslektaşları ile sorun yaşamaması ve mesleğe kazandırdığı çırak ve kalfa sayıları etkili oldu.
14 yaşında usta bir terzinin yanında çırak olarak mesleğe başladığını ve 5 yıl boyunca ücretsiz olarak çalıştığını belirten Solak,” 68 yıldır bu mesleği aralıksız olarak yapıyorum. İki yıllık askerlik dönemimde de terzilik yaptım. Askerden döndükten sonra çıraklık yaptığım dükkâna ortak oldum. Daha sonra ustamla ayrı dükkânlar açtık o kadın terziliği yaptı. Ben de ısmarlama erkek terziliği yapıyorum. Zamanında birçok çırak yetiştirdim ama artık bu mesleğin bir kazancı kalmadı. Bugün yeni başlayan kişiler bu meslekten kazanç elde edemezler.” açıklamasında bulundu.
62 yılık anahtarcı
2011 yılında Kayseri’de ilin Ahi Babası seçilen Ahmet Karaduman 6 yaşında başladığı anahtarcılık mesleğini 62 yıldır devam ettiriyor. İlk önce babasını yanında çırak olarak işe başlayan Karaduman, ilkokul çağlarında ailesi tarafından, işi öğrenmesi için demirci ustasının yanına çırak olarak veriliyor. 6 yaşından bu yana hiç ara vermeden çalıştığını belirten Ahmet Karaduman, “ bu işe ilkokul çağlarımda körük çekerek başladım. Zamanla anahtar kalıbından, demir döküm soba yapımına tüfek ve tabanca tamirinden tutun belediye borularının döşenmesine kadar birçok işte çalıştım. Yanımda birçok başarılı çırak yetiştirdim. Bazen ziyaretime geliyorlar mutlu oluyorum” şeklinde konuştu.
Yılın ahisi olarak seçilmesinde çok fazla çırak yetiştirmesi ve uzun yıllar aralıksız olarak çalışmasının etkili olduğunu söyleyen Karaduman, “ zamanında yurt dışından birçok iş teklif aldım ama ailemi bırakıp gitmek zor geldiği için gitmedim. 62 yıldır kendime hiç tatil verdiğimi hatırlamam gece gündüz çalıştım. Artık tamir işi zor geliyor. Sadece anahtarcılık yapıyorum. “ ifadelerini kullandı.
2015 Yılı Ahi Babası
1956 yılında Kayseri Hava İkmal Merkezi çırak okulun da meslek hayatına başlayan Mustafa Dinçel okuldan ayrıldıktan sonra,1965 yılında saatçi dükkânı açtı. 1974 yılında saatçiliğin yanına gözlükçülük işini de ekleyerek Özen optik saat ve fenni gözlük adında 4 şubeye ulaştı. 2015 yılında Kayseri’de ilin ahi babası seçilen Dinçel “O dönem esnaf ve sanatkâr odası başkanı Mustafa Alan başkanlığında 14 daire müdürü İlin ahisi için 3 aday belirlemişti adaylar arasında ben de vardım. Bir heyet karşısında kendi öz geçmişimizi anlattık. Ve 3 kişilik heyet İlin Ahi Babası unvanına beni layık gördü. Kadir Has salonunda yapılan törende Ahilik kaftanı giydirildi.” şeklinde konuştu.
Ahilik kültürünün tam anlamıyla olmasa da Kayseri’de halen devam ettiğini belirten Dinçel, “Kayseri’de bir usul vardır siz bir adamın huyuna ve ahlakına güveniyorsanız, aileler çocukların onların yanında çalışmasını isterler. Burada insan sarrafı olursunuz. Benim yanımda çırak olarak yetişen ve bu meslekte kendilerine dükkân açan kişiler var. Kayseri’de Ahilik sistemi tam manasıyla devam ediyor diyemeyiz ama bizim örf ve adetlerimize göre esnaflar arasında hala bir yardımlaşma vardır. “ ifadelerini kullandı.
Kayseri’nin 11. Ahi Babası
1979 yılında devlet memurluğu görevini bırakarak dokuma kilim ve halı işi ile uğraşmaya başlayan Abdurrahman Kiraz, o dönemde Anadolu’da bu işin neredeyse yok olmaya yüz tuttuğunu eski halı ve kilimlerin alım ve satımı yapıldığını kendilerinin ise üretim yapmak için bu sektöre girdiklerini belirterek “Kayseri, Adana ve Kahramanmaraş illerinde dokunan halı ve kilimleri yurt dışına ihraç ettik. Halı ve kilim dokumacılığını öyle bir noktaya getirdik ki, kadınların dokuduğu halılardan elde edilen gelirler, tarımdan elde edilen gelir ile denk bir hale geldi. Halılarımıza Kayseri'nin ilçeleri ve köylerinin isimlerini vererek sattık” diye konuştu.
Kayseri’nin Ahi Babaları