Gesi'nin güzelliği güvercin gübresindenmiş

Gesi Mahallesi, 19 yy’da daha çok boya yapımında kullanılan ve Osmanlı ekonomisinden önemli bir yere sahip olan cehri bitkisinin yetiştirildiği bir yer olarak biliniyor. Bu bitkinin yetiştirilmesinde büyük paya sahip güvercin gübresi ise kimisi kayadan oyma kimi baca görünümlü farklı mimariye sahip 150’ye yakın güvercin evlerinden elde ediliyor.
Güvercin gübresiyle muamele edilmiş topraklarda yetişen bitkilerin olumsuz şartlara dayanımı ve ürün kalitesi arttırılıyor. Gesi’nin bu verimli ve güzel topraklarının sırrı ise güvecin gübresinden geliyor.
Kayseri’de daha çok Gesi ve Ağırnas’ta güvercinliklere rastlanıyor. Burada bulunan güvercinlerin gübresi yöresel bazı bitkilerin ürünlerin yetiştirilmesinde kullanılıyor. Kapadokya’da üzüm bağlarının, Diyarbakır’da karpuzun, Kayseri’de ise Gesi Bağları’nın gübre ihtiyacı bu sevilen kuşlardan karşılanıyor.
Gesi kuşevleri
Gesi Bağları'nda bulunan güvercinlikler, ‘Kule tipi’ olarak taştan örülerek yapılmış. 19’uncu yüzyıla ait güvercinliklere Türkiye’de yalnız Gesi Bağları’nda rastlanıyor. Kule tipi güvercinliklerin yurt dışında benzer örnekleri var ama Gesi Bağları güvercinliklerinde bulunan yeraltı odası tamamen bölgeye özgü. Gesi güvercinlikleri, 2-3 metre genişliğinde ve 8-10 metre yüksekliğinde kule benzeri odacıklar şeklinde inşa edilmiş. Genellikle silindir ya da kare planlı olan bu kuleler taştan yapılma olup üstleri güvercinlerin girebileceği şekilde açık bırakılmış. Bir kale burcunu andıran bu yapılarda güvercinler koruma altında alınmaya çalışılmış. Alt tarafında güvercinlik sahibinin yiyecek vermek ve gübre toplamak amacıyla girmesine olanak sağlayacak şekilde küçük bir kapısı bulunan bu yapıların içinde güvercinlerin yuva yapmalarını kolaylaştırmak amacıyla oyuklar oluşturulmuş.

Haber: Tuba Köksal