Engelli vatandaşların çalışma hayatına katılımı ve yasal düzenlemeler neler?
Mali Müşavir Hacı Mahmut Çakır 'Devlet, engelliler ile alakalı bazı yasaklar koyarak engelli vatandaşları yeraltı ve su altı işlerinde çalıştıramayacağını söyler. Yani devlet, engelli istihdamında her alanda çalıştırmayı engelleyerek, engelli kardeşlerimizin ruh ve beden yapısına uygun işlerde çalıştırılması gerektiğini belirtir' dedi.
Mali Müşavir Hacı Mahmut Çakır Kayseradar ve Radyoradar ortak canlı yayınında, "Mali Gündem" programına katılarak, moderatör Fatih Yılmaz'ın sorularını yanıtladı.
Mali Müşavir Hacı Mahmut Çakır, iş yerlerinde engelli bireylerin istihdam edilmesi hakkında bilgiler vererek: “4857 sayılı iş kanununun 30 maddesinde; 50 veya daha fazla işçi çalıştıran özel sektör iş yerlerinde yüzde 3, kamu işyerlerinde ise yüzde 4 engelli, yüzde 2 de eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu vardır. Bu zorunluluğun hesaplama şekillerinin nasıl olacağına dair açıklamalar yapılmıştır. Çünkü bu yüzdelik olduğu için rakamları tam tutmayabiliyor. Örneğin sizin 50 tane personeliniz var özel sektörde işverensiniz, 51’inci personeli engelli almanız gerekiyor yüzde 3 ile çarpıldığı zaman 1,5 yapar 1,5 yaptığı zaman insanlar muallakta kalıyor 1 mi 2 mi çalıştıracağım diyor. Kanun koyucu diyor ki: eğer 0.5 ve üzeri ise 2'ye tamamla yuvarla 0.50’den aşağıda ise bunu görmüyorum, 1.49 ise 1 tane personel çalıştırılacak diyerek bu hesaplamayı bu şekilde izah etmiş. Bu 50 çalıştırma durumunu da şöyle anlatmış; Sizin bir şehirdeki dosyanızın toplamı 50 ise engelli çalıştırmak zorundasınız demiş. Diyelim ki benim Kayseri'de iş yerim var. Nevşehir'de de işim var. Ben bir tüzel kişiliğim, bir firmam var. Nevşehir'de 40 kişi çalışıyor, 20 kişi de Kayseri'de çalışıyor. Topladığımız zaman 60 ediyor. Düz baktığımız zaman benim engelli çalıştırmam gerekiyor. Kanun koyucu demiş ki, hayır senin başka şehirdeki dosyalarını dikkate almıyorum. Bir şehir üzerinde kaç tane çalışan var 50, 50'nin üzerindeyse Kayseri sınırları içerisinde engelli personel istihdam etmek zorundasın demiş. Farklı şehirlerde dosyaları varsa bunları ayrı ayrı değerlendirmiş. Çalışan işçi sayısı olarak bakıldığında ise, herkesin normal çalışan işçisi yok. Part time çalışan işçisi de var. Bunları da aynı işçi statüsünde de tutmamış. Bir işçi haftalık 4-5 saat çalışıyor. Burada 45 saati baz alarak part-time çalışanın saatlerini de yuvarlamış normale döndürmüş normal işçi gibi görmüş. Örneğin, 20 tane part time çalışan personeli var, 40 tane de normal çalışan personeli var bu da 60 yapıyor. Normalde engelli çalıştırması gerekiyor. Ama part time çalışanı normal işçi gibi değerlendirmeyerek, 45 saate bölüp onları örneğin 20 saat çalıştırıyorsa, 48'de kalıyor, engelli istihdam etme zorunluluğu ortadan kalkmış oluyor” ifadelerini kullandı.
‘DEVLET, SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI İLE ENGELLİLERİ DESTEKLEYEREK İŞ HAYATINA DAHİL EDER’
Devletin engelliler ile alakalı bazı yasaklar koyduğunu belirten Çakır şöyle konuştu: “Devlet, engelli vatandaşları yeraltı ve su altı işlerinde çalıştıramayacağını söyler. Yani devlet, engelli istihdamında her alanda çalıştırmayı engelleyerek, engelli kardeşlerimizin ruh ve beden yapısına uygun işlerde çalıştırılması gerektiğini belirtir. Bir bakıma engelli vatandaşları koruma altına almıştır. Kanun koyucu demiş ki, çalışma gücünün en az yüzde 40 ve üzeri kaybettiğini tam teşekküllü bir hastaneden onaylatırsa bu vatandaşlarımız engelli sayılır. Devlet engel oranlarına göre engel dereceleri vermiş ve bunu 3 sınıfta tutmuş. Eğer yüzde 80 ve üzeri engeli varsa 1. dereceden engelli sayılır. Eğer yüzde 60 ila 79 arasında engeli varsa sağlık raporunda 2. dereceden engelli sayılır. Eğer yüzde 40 ile 59 arasında engeli varsa 3. dereceden engelli olarak kabul edilir. Yani kişi yüzde 80 ve üzeri engelli ise bunu iş hayatına alma imkanımız yok. O yüzden genellikle 2. derecede engellileri de iş hayatında çok zor görüyoruz ama 3. derecede engelli vatandaşlarımız fazlasıyla istihdam ediliyor. Bu da devletin, sosyal devlet anlayışıyla engellileri destekleyerek iş hayatına dahil etmesi demek.”
Bakmadan Geçme
