CHP'li Ünalmış: 'Seçim yenileme kararı alınmazsa Erdoğan aday olamaz'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Mayıs'ta yapılması muhtemel Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde aday olup olamayacağı yönündeki tartışmalar devam ediyor. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden aday olması mümkün olmadığını söyleyen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Aday Adayı Hukukçu Niyazi Ünalmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2014 ve 2018 seçimlerinden Cumhurbaşkanı seçildiği için yeniden adaylığı için Meclis’te seçimin yenilenmesine dair kararın alınması gerektiğini belirtti. Ünalmış, “2023 yılı 14 Mayıs'ta yapılması muhtemel Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde mevcut Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden aday olması mümkün değil. Anayasanın 101’inci maddesinde, bir cumhurbaşkanının görev süresi ve kaç defa aday olacağı ya da kaç defa seçileceğine ilişkin bir hüküm var. Bu hükme göre bir Cumhurbaşkanı iki defa seçilebilir diyor. Dolayısıyla mevcut cumhurbaşkanının da 2014 ve 2018 de cumhurbaşkanı seçildiği göz önüne alındığında yeni bir adaylığı tabii ki bu maddeye göre söz konusu olamaz. Ama yine 116’ncı maddede bir hüküm var ki bu 101’inci maddedeki duruma bir istisna getiriyor. Bu istisna ise şu Meclis üye tam sayısının yani şu anda 600 üye olduğunu kabul edersek, üye tam sayısının beşte üçü, yani 360 üye tarafından verilecek bir ‘seçimin yenilenmesine dair karar’ söz konusu olduğunda seçimlerin yenilenebileceği ve yine 116’ncı maddede de mevcut cumhurbaşkanının bir defa daha aday olabileceği düzenlenmiş durumda. Dolayısıyla böyle bir meclisin yenilenme kararı olmadığı müddetçe mevcut Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden aday olması mümkün gözükmüyor” şeklinde konuştu. 

‘EN FAZLA İKİ DEFA CUMHURBAŞKANI SEÇİLEBİLİR’

Anayasa’da bulunan 101 ve 116’nci maddeleri birlikte değerlendirildiğinde ‘seçilme’ ibaresinden bahsedildiğini ve burada ‘iki dönem ya da iki tamamlanan dönem’ gibi bir ibare de geçmediğini dile getiren Ünalmış, “Tabii bunu söylerken gerekçeleri de söylemek lazım. Neden aday olamaz? Öncelikle biz 101 ve 116’nci maddeleri birlikte değerlendirdiğimizde ‘seçilme’ ibaresinden bahsediyor. Yani Cumhurbaşkanının seçilmesi. Burada ‘iki dönem yapması gerekir, iki dönemi tamamlaması gerekir’ gibi bir ibare yok. Bu anayasa maddesinde tamamen seçilmesi üzerine bir kurgu yapılmış. 2014 ve 2018 de seçildiği için yeniden burada seçilmesi, aday olması mümkün değil. Burada şunu bahsetmek lazım: 2017 ve sonrasında sistemin yani yeni cumhurbaşkanı hükümet sistemiyle, yeni baştan bir adaylık sürecinin başlayacağına dair bir geçici madde düzenlenmemiş ve iki defa ibaresi var yani iki dönem ya da iki tamamlanan dönem gibi bir ibare de geçmiyor. Dolayısıyla anayasada bu yönde bir geçici madde bulunmadığı için mevcut cumhurbaşkanı yeniden aday olamaz. Görev süresinin dolması ya da dolmaması şartı aranmaksızın seçilmek ibaresiyle, seçilmek şartının aranmış olması da tabii ki en önemli gerekçelerden bir tanesi. 2017 yılında yapılan bu değişikliklerin sonraki seçimler için uygulanacağına dair bir ibare de yok. Yani mevcut cumhurbaşkanının son dönemdeki yapmış olduğu kronometre sıfırlandığı gibi bir açıklaması vardı. Buna ilişkin anayasada bir geçici madde ya da bununla ilgili bir ibare yok. Yani mevcut yapılan değişikliklerin bundan sonraki seçimler için uygulanacağına dair bir hüküm de bulunmamakta. Dolayısıyla en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir kuralı değişiklik öncesi ve sonrası ayrım yapılmadığı için mevcut cumhurbaşkanı aday olamaz diye söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.