'Bireysel İflaslar Kapıda'
Ekonomist Ömer Uzunoğlu: 'Bankaların en büyük sıkıntısı şu bugün bireysel kredilerin geri dönüşü yavaşladı yani vatandaş bireysel iflaslar yaşayacak. Bakın, biz hep zannederiz şirketler, fabrikalar, orta ölçekli kuruluşlar, imalathaneler veya ticarethaneler zarar eder. Hayır, artık bunu iflas eder. Bundan sonra çok enteresan yeni bir kavramla karşı karşıya kalacağız. Bireysel iflaslar olacak. Yani bir aile, diyelim reisi, annesi veya babası almış olduğu krediyi ödeyemeyecek. Buna dönük olarak da bireysel iflas edecek' dedi.
Ekonomist Ömer Uzunoğlu, KayseRadar ve Radyoradar ortak canlı yayınında ‘ Ekonomi Sohbetleri’ programına katılarak moderatör Halil İbrahim Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
Ekonomist Ömer Uzunoğlu, faiz arttırımı ve bireysel krediler hakkında değerlendirmelerde bulundu. Ekonomist Uzunoğlu; “Merkez Bankası’nın son yapmış olduğu faiz artırımı, geniş açıdan baktığınızda doğru bir karar. Ama ekonomiye zarar vererek doğru bir karar aldı. Bu kararı almasaydı çok daha büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirdik. Fakat bunun bir maliyeti var. O kadar ilginç ki, bakın; bireysel bazda sizin tasarruflu olarak bankaya götürüp para yatırdığınızda aldığınız oran yüzde 55’lere çıktı. Yani siz bugün diyelim bir milyarı götürüp bankaya yatırdığınızda, yıllık yüzde 55 para alabiliyorsunuz. Çok enteresan bir şey. Şimdi bu parayı aldığınızda banka bu parayı nasıl kullanacak, kime verecek? Şöyle yapacak: Bankaya kısıtlamalar geldi. Yani dediler ki, aylık artış hızı yüzde 2’nin üzerinde olamaz. Bunu yaptığınız anda cezalandırılır diyor Merkez Bankası. Yani sana 1 yıllık çok düşük faize tahvil veririm, onu alırsın. Dolayısıyla almak zorunda kalırsın. En akıllı hareket diyor, o barajı aşma. Şimdi bu barajı aşma derken rakamlar öyle ilginç ki, demin bahsettiniz. Şu anda benim bugün aldığım bilgiyi söyleyeyim. Ticari kredi faizleri gelmeden önce bir müdürle konuştum, banka müdürüyle. Ticari kredi faizleri yüzde 74 taban. Dikkat edin, aylık ödemede yüzde 80’e kadar çıkıyor. Bireysel kredi faizleri, hiç mübalağa etmiyorum, yüzde 100’lere çıktı. Çok net olarak rakam veriyorum. Ve işin ilginç tarafını biliyor musunuz, siz bugün yüzde 74 veya yüzde 80 ile şartlarınız uygun da olsa, kredi notunuz uygun da olsa bankaya gidip Arkadaş, bana istediğim kadar para ver diyemiyorsunuz. Bakın, bu nokta çok önemli. Yani yüzde 74 ile 80 ile ticari kredi kullanamıyorsunuz. Çünkü önünüzde bir bariyer var, engel var. Bunu aşamıyorsunuz. Ve ben öyle garipsiyorum ki, siz dönen bir sistemi, belli bir hıza, ivmeye ulaşmış ve sürekli üretmek, çalışmak zorunda olan bir sistemi diyorsunuz ki bir noktada, Arkadaş, hop dur. Senin her şeyin normal. Yani bilançon normal, şartların normal, kredi notun normal ama ben sana para vermiyorum. Peki, bu sistemi nasıl durduracaksınız? Bu sistem durursa bedeli ne olacak? Ve Türkiye’nin, rakam vereyim, son 20 yıllık ticari kredilerde ortalama kullandığı faiz yüzde 19’larda. Bakın, yüzde 19 Yüzde 80 ve yüzde 80’de bugün para kullanamıyorsunuz. Kullandığınızda da, nasıl bu parayla para kazanılır, onu da ben bilmiyorum. Bireyselde bir daha söylüyorum, yüzde 100’lerde. Fakat bankaların en büyük sıkıntısı şu bugün bireysel kredilerin geri dönüşü yavaşladı yani vatandaş bireysel iflaslar yaşayacak. Bakın, biz hep zannederiz şirketler, fabrikalar, orta ölçekli kuruluşlar, imalathaneler veya ticarethaneler zarar eder. Hayır, artık bunu iflas eder. Bundan sonra çok enteresan yeni bir kavramla karşı karşıya kalacağız. Bireysel iflaslar olacak. Yani bir aile, diyelim reisi, annesi veya babası almış olduğu krediyi ödeyemeyecek. Buna dönük olarak da bireysel iflas edecek” ifadelerini kullandı.
Bakmadan Geçme
