SGK hileli boşanmayı affetmiyor
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2015 yılında ölüm aylığı alan 19 bin 277 kişinin boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadığını tespit ederek aylıklarını kesti. Bu kişilerden, haksız yere aldıkları aylıkları ise yasal faiziyle geri istendi.
2013 yılında yönetmelik değişti
Son yıllarda mevzuatta yapılan değişiklikler ile Yargıtay tarafından verilen bazı kararlar, kamuoyunda kafaların karışmasına yol açtı. Kafa karışıklığının en önemli sebebi, SGK'nın 2013 yılında yaptığı yönetmelik değişikliği oldu. SGK, 'Fazla veya Yersiz Ödemelerin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te 2013 yılında gerçekleştirdiği değişiklikle, 'Boşanma nedeniyle gelir veya aylık bağlandıktan sonra boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşanması' durumunda savcılığa suç duyurusunda bulunma uygulamasına son verdi. Bu değişiklik, ölüm aylığı almak için boşandığı eşiyle birlikte yaşayanların artık aylıklarının kesilmeyeceği şeklinde algılandı.
Dolandırıcılık için suç duyurusu yok
Bu değişiklikten önce, SGK, boşandığı eşiyle birlikte yaşadığı tespit edilenlerin hem aylığını kesiyor hem de cumhuriyet savcılıklarına, dolandırıcılık iddiasıyla suç duyurusunda bulunuyordu. Yapılan yargılamada, devleti dolandırmaktan dolayı 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası isteniyordu. Bu kişiler ayrıca, yetim aylığı alarak elde ettikleri toplam menfaatin 2 katından az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılıyorlardı. Ancak, dolandırıcılık iddiasını kanıtlamak çok zor olduğu için uzun süren yargılamalar genellikle SGK'nın aleyhine sonuçlanıyordu. SGK bu nedenle yönetmeliği değiştirerek suç duyurusunda bulunma uygulamasından vazgeçti ancak aylıkları kesmeye devam etti.
5510 sayılı kanunun 96. maddesine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan 'yersiz ödemeler' geri alınıyor. Yersiz ödeme vatandaşın kusurlu veya kasıtlı davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru 10 yıllık süre içinde yapılan ödemeler geri alınıyor. Yersiz ödeme, SGK'nın hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa bu kez zaman aşımı süresi 5 yıl olarak uygulanıyor. Yersiz ödenen aylıkların 24 ay içerisinde SGK'ya iade edilmemesi halinde, ayrıca o dönemde yürürlükte olan kanuni faiz uygulanıyor.
Kız çocukları evlendiği zaman aylık kesiliyor
Kanun uyarınca, anne babasından dolayı yetim aylığı alan kız çocukları evlendiklerinde aylıkları kesiliyor. Boşandıkları takdirde ise yetim aylığı yeniden bağlanıyor.
Hile nasıl tespit ediliyor?
Çoğunlukla Alo 170 hattına gelen ihbarlar değerlendiriliyor. İhbarlar daha çok kişilerin komşusu, kardeşi gibi yakınları tarafından yapılıyor. İhbarlar sıraya konulup kamu kurumlarından alınan bilgilerle adresten çevre soruşturması yapılıyor. İlk olarak şikayetçi olan kişilerden yazılı ifade alınıyor. Sonra ekipler bir dedektif gibi inceleme yapmaya başlıyor. Önce muhtardan bilgi alınıyor. Komşularından, marketinden, çevresindekilerden ifadeler alınıyor. Genelde olumsuz bir görüntü yaşanmaması için eve gidilmiyor. Çevreden gizli soruşturma yapılıyor.
Aylığı kesilenler çoğunlukla işçi
SGK 2015 yılında 4/a (SSK) statüsündeki 15 bin 488 kişinin 4/b (Bağ-Kur) statüsündeki 684 kişinin ve 4/c ( Emekli Sandığı) statüsündeki 3 bin 105 kişinin ölüm aylığını, 'boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadıkları' için kesti.
Kayseri Gündem