İZMİR ANTİK ŞEHİR-2

Kayseri Büyükşehir Belediyesi tarafından BÜSAM öğrencilerine M.Ö. Antik Şehirler tarihi rehber eşliğinde tanıtımı yapıldı. 36 Öğrenci mitoloji bilgileri ile Antik Kentlerin öykülerini edindi. İzmir Antik şehir ören yerleri tur gezimize bugün kaldığımız yerden devam edelim.

St. Paulus, St. Jean, ve Meryem'in Efes'te yaşamları Hristiyanların gözünde Efes'in önemini arttırmış. Meryem Ana adına ilk kilise burada yapılmış. Günümüzdeki Hristiyanların temel ilkelerinin saptandığı 3. Genel konsül toplantısı 431 yılında bu kilisede yapılmış. M.S. 4. Yüzyılla birlikte Efes gerilemeye başlar. Limanın dolması ve temizlenmesi için verilen uğraşlar netice vermeyince ticaret zayıflar. 7-8. Yüzyıllarda İstanbul'daki merkezi Bizans yönetiminin becerisizliği buna eklenince Efes karadan korsanların denizden Araplar'ın akınlarıyla karşı karşıya kalır. Çare olarak önce Efes'teki sur duvarları küçültülerek yeniden yapılır. Bu fayda vermeyince Ayasuluk tepesindeki kale güçlendirilir. Bir kış böyle geçer, Sonuçta Türkler bölgeye geldiklerinde eski görkemli Efes şehrinden hiç bir şey kalmamıştır. Küçük bir kasaba dan başka bir şey şehircilik adına görememişlerdir. Kent düzeyinde çok sayıda anıtsal camii, mescitler, hamam ve imarethanelerle donatılmış. Türkler kurdukları tersane ile burada germi üretirler.
M.Ö. Bergama öyküsü
İzmir Antik şehirlerin olduğu topraklar M.Ö. ve sonrasında sürekli istila gördü. M.Ö. 3 binli yıllarda arkeologlar kent yaşamının olduğunu doğruluyor. Lidyalılar İzmir antik şehirlerinde yaşadı ve parayı ülke çapında kullanmayı yaygınlaştıran toplumdular. Ayrıca parayı bastırarak dünyaya duyuran toplum olarak tarihte yerlerini aldı. Aslında parayı bulup yaygınlaştıranlar Tireli o dönemim halkıydı. Tire Salihli'ye komşu kentler. Antik çağ kentlerini gezmeye gidenler Mitolojiyi tarih açısından bilmesi gerekiyor. Mitoloji'yi aslında bir hikye bir öykü gibi dinlemek gerekiyor. O devirde Musa Peygamberimiz vardı. Musa peygamber o devirde mısırda yaşıyordu. Anadolu topraklarında ise Musa peygamberin karşısında Hititler vardı. Mısırlılar ve Hititler iki düşman millettiler. Bergama'nın geçmişine bakıldığında M.Ö. 3 binler de Hititler yaşadı. Hititler en yoğun yaşadığı tarih 1200-3000 binli yıllarda Anadolu topraklarında yaşadı. Tarih Truva savaşına Bergama halkının katıldığını dahi söylüyor. Bergama tüm Anadolu'ya geçişlerin olduğu bir merkez olması nedeniyle çok önemli bir bölgedir. Anadolu ile bir kesişme bölgesinin noktasıdır Bergama. 10 yıl bu bölgeyi ele geçirmek amacıyla Hititler savaşmıştır. Sonunda Truva atına yapılıyor. Truva atı ile şehri ele geçiriyorlar. Sonra Bergamon Bergama şehrini kuruyor. Mitoloji M.Ö. yaşananları Bergama için bu şekilde özetliyor.
Tarihe dokunarak öğrendik
Bergama da olsun Efes'te olsun Kurulan kentlerde mimari açıdan aynı özelliklere sahip olduğunu gözlemlediklerini belirten BÜSAM öğrencileri, bölgede yaptıkları açıklamada okulda öğrendiklerini tarihi kentlerin taşlarına mermerlerine dokunarak M.Ö. hemen sonrasında yaşayan medeniyetlerin evlerinde iş yerlerinde taşlara mermerlere hayran kaldıklarını söylediler. BÜSAM Öğrencileri; ' İzmir bölgesinde yaşanan tarihi yerinde görüp incelemek daha çok bilgi edinmemize ve tarihi dokularda gördüğümüz eşsiz sanatkrlık o dönemde zirve yapmış bir sanat aşkına şahit olduk. M.Ö. insanlar yaşam alanlarına damgasını vuran kentler de öncelikle hamamlar yapılmış. Ardından şehirler kurulmuş. Tuvalette hayatı anlamaya konuşmaya başlamışlar. Birçok tuvalet sosyal hayatın için yan yana yapılarak muhabbetler bu tuvaletlerde yapılmış. İlginç diğer ayrıntı ise su kanalları ve pissu kanalları döşemiş olmaları inanılmaz. Elbette bu tarihi bilgileri mekanlarında gezerek öğrendik. Bunun için Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Çelik'e çok teşekkür ediyoruz ' ifadelerini kullandılar.

Devlet Agorası ve Çevresindeki yapılar
Efes Meryem ana yolundan Efes kentine girildiğinde sağ taraftaki ilk yapı kalıntıları Varius Hamamları yer alır. 1929 yılından itibaren yapılan kazılarda hala hamam tam olarak ortaya çıkartılamamış. Roma hamamlarının hepsinde görünen soğuk ılık, sıcak, bölümler yer almakta. Duvarlar kalın kelker blokları, tonozlu örtüsü ise tuğladan oluşmuş. Varius Hamamı'nın önünde görülen geniş alan Efes'in Devlet Agorası yer alıyor. Angoranın tam ortasına yaygın bir gelenek olarak Mısırlı Tanrıça İsis adına bir tapınak yapılmış. Mısır Dinleri gerçek dünya'da yeni bir yaşam'dan bahsettikleri için Anadolu'nun birçok bölgesinde taraftar bulmuştur. Efes'de yer alan ikinci Mısır tanrı tapınağı, doğu ve batı yönüne konuşlandırılmış.

Skolastikia Hamamı
Traian Çeşmesi'nin yanında yer alıyor. İki girişinden birisi yandaki dar sokağa, diğeri doğrudan caddeye açılıyor. 400 Yıllarında Cristian Skolastikia adındaki Efesli zengin bir kadın hamamı restora ettirdiği için bu ismi almış. 3 katlı olduğu sanılan yapı, tipik ve noksansız bir Roma hamamı. Soğuk bölüm ortasında elips planlı bir soğuksu havuzu yer alır. Hamam içerisinde klozetler bölme yapılmasına gerek duyulmamış. Yan yana dizilmiş, sosyal hayatı konuşarak tuvalet ihtiyaçlarını yaparken saatlerce sohbet ediliyormuş!

Foto-Haber: Ramazan Karakuş/ Remzi Yıldırım



Bakmadan Geçme