Alanında ilk olan dernek, adalet sistemine destek olmayı hedefliyor
Kayseri Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği Eğitim Koordinatörü Mehmet Sait Onat ile Yönetim Kurulu Üyesi Handan Yurdakoş, gazetemizi ziyaret ederek dernek faaliyetleri hakkında bilgiler verdi. Türkiye'de alanında kurulanan ilk dernek olma özelliği taşıyan derneğin temel amacından bahseden Onat, 'Uzlaştırmacılık ve bilirkişilik konusunda yetki alan ve çeşitli alanlarda uzman olan duyarlı kişilerin bir araya gelerek bilgi ve tecrübe paylaşımı gayesi ile derneğimiz toplumsal barışın temel dinamiklerinden olan uzlaştırmacılık ve bilirkişilik ve bu kültürün topluma yayılmasına yönelik çalışmalar yapmak amacıyla derneğimizi kurduk' diye konuştu. Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Ali Görücü'nün yaptığı Kayseri Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği'nin Yönetim Kurulu Üyeleri Handan Yurdakoş ve Ahmet Kopan'dan oluşurken, Eğitim Koordinatörlüğü görevini de Mehmet Sait Onat sürdürüyor.
'Uzlaştırmacılıkta sınav açılmasını bekliyoruz'
Eğitim Koordinatörü Onat, kendisini şu ifadelerle tanıtıyor: '1964 Elbistan doğumluyum. İlkokulu Kahramanmaraş'ın Göksun ilçesinde, ortaokulu Mersin'de lise öğrenimimi Göksun'da aldım. 1982 yılında Hava Harp Okulu'na girdim ve 1986'da mezun oldum. Personel (insan kaynakları) branşında hava kuvvetlerinde farklı makamlarda görev aldıktan sonra 2011'de emekli oldum. Emekli olduktan sonra bir süre müteahhitlik yaptım. 2015 yılında Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne girdim ve 2019'da mezun oldum. 2019 Eylül ayından itibaren Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği'ne katıldım. Her iki konuda da kurslara katıldım. Fakat henüz bir görev almış değilim. Adalet Bakanlığı'ndan uzlaştırmacılıkta sınav açılmasını bekliyoruz, bilirkişilikte de müracaatların açılmasını bekliyoruz.'
'Kayseri merkezli olan dernek olarak uzlaştırmacılık ve benzeri konularında eğitimler veriyoruz' diyen Onat, 'Bazı odalarla ve bazı üniversitelerle beraber eğitimler verdik. Şimdi de sertifikası olan ve ihtiyaç olduğunu düşündüğümüz konularda sertifikası olan kurumlarla anlaşarak Kayseri'de ve talep olursa başka illerde de eğitimler düzenlemek düşüncemiz var. Bu konularda girişimlerimiz, araştırmalarımız var. Özellikle meslek edinen kişilere bir branş eğitimi, o mesleğe dair beceri eğitimi gibi kısa süreli kurslarla eğitimler sunmaya çalışıyoruz' ifadelerini kullandı.
'Uzlaştırıcılık kültürümüzde var'
Derneğin en büyük amacının örgütlü olmak olduğunu vurgulayan Eğitim Koordinatörü Onat, 'Bu örgütlülükle dernek üyeleri arasındaki koordinasyonu artırarak, bilgi ve becerilerini yükseltmek. Birinci hedefimiz bu diyebiliriz. Bunun yanında dernek üyelerimizi eğitirken kendilerine en iyi eğitimi aldırmak düşüncesindeyiz. Dünya'da bir devletin yaşaması için adalet en önemli şey. Biz de adalet sistemine yardımcı olmak istiyoruz. Evet, günümüzde hakimlerimiz var, hukuk fakültelerinden mezun oluyorlar, devletimiz ilgili makamlara getiriyor ancak hakimlerimizin her konuya vakıf olmasını bekleyemeyiz. Çok sayıda teknik konu var. Hakimin de en doğru kararı vermesini sağlayacak ve destekleyecek olanların başında bilirkişiler gelmektedir. Onun dışında da şu anda Türkiye'de 3-4 yıldır uygulanmakta olan uzlaştırmacılık sistemi var. Uzlaştırmacılık sistemi aslında Türkiye için çok büyük bir şans. Geçmişte kültürümüzde de bunun yeri var. Aksakallılar, aile büyükleri, mahalle, köy büyükleri o zamanın uzlaştırmacılarıydı diyebiliriz. Bugün ki uzlaştırmacılık o zaman ki kültürümüzün uzantısı. Hem toplum barışını sağlamak açısından çok güzel hem de devlete maliyeti açısından çok güzel. Günümüzde adalet sisteminde bir dosya 3 ila 5 yıl sürüyor ve maliyeti yaklaşık 16 bin TL. Bu şekilde bir dosya eğer kişiler uzlaştırmayı kabul ederse en geç iki ayda bitiyor. Dolayısıyla yargı sisteminin yükünü hafifletmiş ve yargıda görev alan hakim ve savcılara yardımcı olmuş olunuyor. Kimi zaman hakimlerimizin verdiği kararlar ne kadar kanuna uygun olursa olsun, mağdur kesim açısından tabiri yerindeyse 'yüreğini soğutmuyor.' Uzlaştırmada her iki taraf anlaştığı zaman adalet hakkıyla yerine gelmiş oluyor. Bu noktada derneğimizin bir başka amacı da adaleti tabana yaymak, Çünkü devletimizin var oluşu adalet sistemiyle yakından ilgilidir, adalet olmazsa devlet olmaz, bu yüzden adaleti tabana daha çok yaymamız gerekiyor. Bu işin maddi boyutu da vardır tabi ancak devlete olan katkının verdiği haz daha çoktur' şeklinde konuştu.
'Bilirkişilik konusunu da önemsiyoruz'
Derneğin yönetim kurulu üyelerinden Handan Yurdakoş da mali müşavir olduğunu ve aynı zamanda uzlaştırmacılık da yaptığını belirterek, şunları söyledi: 'Uzlaştırmacılık konusunda şu hususlardan bahsedebilirim. Derneğimiz 2017'de Ocak ayında kuruldu. Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği'nin Türkiye'de ilk örneğini teşkil ediyor. Bu alanda kurulan ilk dernek bizim derneğimizdir. Çalışmalarımıza kurulduğumuzdan beri devam ediyoruz. Adalet Bakanlığınca birkaç yıldır uygulamaya konulan uzlaştırmacılık sistemi alanında çalışmalarımızı geliştirmeye çalıştık. Yeni bir sistem olduğu için, insanların eğitimlere, yön gösterilmesine ihtiyaçları vardı. Bu bakımdan derneğimizin çalışmaları hem eğitim konusunda hem de uzlaştırmacılığın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi açısından alana/sisteme çok büyük katkılar sağlamakta. Kayseri'de 600'e yakın uzlaştırmacı bulunuyor ve bin kişiye yakın da bilirkişi var. Bilirkişilik konusunda hakimlerimize yardımcı olması açısından bilirkişiye müracaat edip sağlıklı bir karar verilmesi açısından bilirkişilik konusunu da önemsiyoruz. Uzlaştırma ve bilirkişilik konusunda eğitimlerimiz devam ediyor.'
'Uzlaştırmacılık eğitiminde işletme, iktisat ve kamu yönetimi ya da avukatlık/hukuk alanında mezun olmak gerekiyor' diyen Yurdakoş sözlerini şöyle sürdürdü: 'En az 2 hukuk dersini almış olmak gerekiyor ve bunu transkript ile belgelendirmemiz gerekiyor bu eğitimi almak için. Eğer bu alanlardan mezun olmuş olursak uzlaştırmacılık eğitimine katılıyoruz. Toplam 48 saatlik eğitimin 36 saati teorik 12 saati de pratik eğitim oluyor. Eğitim tamamlandıktan sonra katılım sertifikası veriliyor. Sertifika neticesinde Adalet Bakanlığı sınav tarihi yayımlıyor. Bu sınava müracaat edenlerden katılanlar 100 tam not üzerinden en az 70 not almaları gerekiyor. İlk yapılan sınavda 70 ve üzeri not alanlardan güvenlik soruşturması uygun olanların hepsi uzlaştırmacı oldu. Bu yıl ikinci sınavın yapılmasını bekliyoruz. Bu yapılacak sınavda bizim tahminimiz 70 not ve üzeri alanların hepsinin değil belirli bir rakam/kontenjan kadar alınacağını tahmin ediyoruz. Uzlaştırmacı adaylarında uygun görülenler Adalet Bakanlığı tarafından belirli bir il yada ilçede uzlaştırmacı olarak görevlendiriliyor. Avukatlar gibi uzlaştırmacılarında sicil numarası oluyor ve sicil numarası sayesinde uzlaştırmacılara dosyalar gönderiliyor. Bunun yanında ilgili kanun uyarınca uzlaştırmacılık görevi yapanlar 2-3 yılda bir Uzlaştırma Yenileme Eğitimi almak zorundadır. Biz dernek olarak bu eğitimide en iyi eğitimcilerin vermesini sağlayacak şartları oluşturmayı hedefliyoruz. Ancak bilirkişilik de durum biraz daha farklı.'
5 yıl deneyim şartı
Bilirkişilikte herhangi bir alanda çalışmış olunan iş koluna ait olarak en az beş yıl deneyimin olması gerektiğine ve bunu belgelendirmek gerektiğine dikkat çeken Yurdakoş, 'O iş koluyla alakalı uzmanlığımız belgelediğimizde bilirkişi olarak görev alabiliyoruz. Bu konuda şuan için bir sınav şartı yok. Sadece Adalet Bakanlığı'nın konu hakkında yayımladığı duyuru sonucunda başvuru yapılıyor, bakanlık inceliyor ve uygun görürse bilirkişi olarak atıyor. Bilirkişilikte yemin töreni oluyor, yemini ettikten sonra Cumhuriyet savcıları, hakimler tarafından görevlendiriliyoruz' diye konuştu.
Derneğin yeni açacağı eğitimleri arasında şunlar yer alıyor: Aktüerya Hukuku ve Hesap İlkeleri Eğitimi, Marka Patent Hukuku Eğitimi, Trafik Kuralları ile Trafik Kazalarında Kusur Tespiti Eğitimi, Aile Hukuku-Mal Rejimleri Hesap Bilirkişiliği Eğitimi.
Eğitim Koordinatörü Onat, kendisini şu ifadelerle tanıtıyor: '1964 Elbistan doğumluyum. İlkokulu Kahramanmaraş'ın Göksun ilçesinde, ortaokulu Mersin'de lise öğrenimimi Göksun'da aldım. 1982 yılında Hava Harp Okulu'na girdim ve 1986'da mezun oldum. Personel (insan kaynakları) branşında hava kuvvetlerinde farklı makamlarda görev aldıktan sonra 2011'de emekli oldum. Emekli olduktan sonra bir süre müteahhitlik yaptım. 2015 yılında Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne girdim ve 2019'da mezun oldum. 2019 Eylül ayından itibaren Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği'ne katıldım. Her iki konuda da kurslara katıldım. Fakat henüz bir görev almış değilim. Adalet Bakanlığı'ndan uzlaştırmacılıkta sınav açılmasını bekliyoruz, bilirkişilikte de müracaatların açılmasını bekliyoruz.'
'Kayseri merkezli olan dernek olarak uzlaştırmacılık ve benzeri konularında eğitimler veriyoruz' diyen Onat, 'Bazı odalarla ve bazı üniversitelerle beraber eğitimler verdik. Şimdi de sertifikası olan ve ihtiyaç olduğunu düşündüğümüz konularda sertifikası olan kurumlarla anlaşarak Kayseri'de ve talep olursa başka illerde de eğitimler düzenlemek düşüncemiz var. Bu konularda girişimlerimiz, araştırmalarımız var. Özellikle meslek edinen kişilere bir branş eğitimi, o mesleğe dair beceri eğitimi gibi kısa süreli kurslarla eğitimler sunmaya çalışıyoruz' ifadelerini kullandı.
'Uzlaştırıcılık kültürümüzde var'
Derneğin en büyük amacının örgütlü olmak olduğunu vurgulayan Eğitim Koordinatörü Onat, 'Bu örgütlülükle dernek üyeleri arasındaki koordinasyonu artırarak, bilgi ve becerilerini yükseltmek. Birinci hedefimiz bu diyebiliriz. Bunun yanında dernek üyelerimizi eğitirken kendilerine en iyi eğitimi aldırmak düşüncesindeyiz. Dünya'da bir devletin yaşaması için adalet en önemli şey. Biz de adalet sistemine yardımcı olmak istiyoruz. Evet, günümüzde hakimlerimiz var, hukuk fakültelerinden mezun oluyorlar, devletimiz ilgili makamlara getiriyor ancak hakimlerimizin her konuya vakıf olmasını bekleyemeyiz. Çok sayıda teknik konu var. Hakimin de en doğru kararı vermesini sağlayacak ve destekleyecek olanların başında bilirkişiler gelmektedir. Onun dışında da şu anda Türkiye'de 3-4 yıldır uygulanmakta olan uzlaştırmacılık sistemi var. Uzlaştırmacılık sistemi aslında Türkiye için çok büyük bir şans. Geçmişte kültürümüzde de bunun yeri var. Aksakallılar, aile büyükleri, mahalle, köy büyükleri o zamanın uzlaştırmacılarıydı diyebiliriz. Bugün ki uzlaştırmacılık o zaman ki kültürümüzün uzantısı. Hem toplum barışını sağlamak açısından çok güzel hem de devlete maliyeti açısından çok güzel. Günümüzde adalet sisteminde bir dosya 3 ila 5 yıl sürüyor ve maliyeti yaklaşık 16 bin TL. Bu şekilde bir dosya eğer kişiler uzlaştırmayı kabul ederse en geç iki ayda bitiyor. Dolayısıyla yargı sisteminin yükünü hafifletmiş ve yargıda görev alan hakim ve savcılara yardımcı olmuş olunuyor. Kimi zaman hakimlerimizin verdiği kararlar ne kadar kanuna uygun olursa olsun, mağdur kesim açısından tabiri yerindeyse 'yüreğini soğutmuyor.' Uzlaştırmada her iki taraf anlaştığı zaman adalet hakkıyla yerine gelmiş oluyor. Bu noktada derneğimizin bir başka amacı da adaleti tabana yaymak, Çünkü devletimizin var oluşu adalet sistemiyle yakından ilgilidir, adalet olmazsa devlet olmaz, bu yüzden adaleti tabana daha çok yaymamız gerekiyor. Bu işin maddi boyutu da vardır tabi ancak devlete olan katkının verdiği haz daha çoktur' şeklinde konuştu.
'Bilirkişilik konusunu da önemsiyoruz'
Derneğin yönetim kurulu üyelerinden Handan Yurdakoş da mali müşavir olduğunu ve aynı zamanda uzlaştırmacılık da yaptığını belirterek, şunları söyledi: 'Uzlaştırmacılık konusunda şu hususlardan bahsedebilirim. Derneğimiz 2017'de Ocak ayında kuruldu. Bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar Derneği'nin Türkiye'de ilk örneğini teşkil ediyor. Bu alanda kurulan ilk dernek bizim derneğimizdir. Çalışmalarımıza kurulduğumuzdan beri devam ediyoruz. Adalet Bakanlığınca birkaç yıldır uygulamaya konulan uzlaştırmacılık sistemi alanında çalışmalarımızı geliştirmeye çalıştık. Yeni bir sistem olduğu için, insanların eğitimlere, yön gösterilmesine ihtiyaçları vardı. Bu bakımdan derneğimizin çalışmaları hem eğitim konusunda hem de uzlaştırmacılığın yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi açısından alana/sisteme çok büyük katkılar sağlamakta. Kayseri'de 600'e yakın uzlaştırmacı bulunuyor ve bin kişiye yakın da bilirkişi var. Bilirkişilik konusunda hakimlerimize yardımcı olması açısından bilirkişiye müracaat edip sağlıklı bir karar verilmesi açısından bilirkişilik konusunu da önemsiyoruz. Uzlaştırma ve bilirkişilik konusunda eğitimlerimiz devam ediyor.'
'Uzlaştırmacılık eğitiminde işletme, iktisat ve kamu yönetimi ya da avukatlık/hukuk alanında mezun olmak gerekiyor' diyen Yurdakoş sözlerini şöyle sürdürdü: 'En az 2 hukuk dersini almış olmak gerekiyor ve bunu transkript ile belgelendirmemiz gerekiyor bu eğitimi almak için. Eğer bu alanlardan mezun olmuş olursak uzlaştırmacılık eğitimine katılıyoruz. Toplam 48 saatlik eğitimin 36 saati teorik 12 saati de pratik eğitim oluyor. Eğitim tamamlandıktan sonra katılım sertifikası veriliyor. Sertifika neticesinde Adalet Bakanlığı sınav tarihi yayımlıyor. Bu sınava müracaat edenlerden katılanlar 100 tam not üzerinden en az 70 not almaları gerekiyor. İlk yapılan sınavda 70 ve üzeri not alanlardan güvenlik soruşturması uygun olanların hepsi uzlaştırmacı oldu. Bu yıl ikinci sınavın yapılmasını bekliyoruz. Bu yapılacak sınavda bizim tahminimiz 70 not ve üzeri alanların hepsinin değil belirli bir rakam/kontenjan kadar alınacağını tahmin ediyoruz. Uzlaştırmacı adaylarında uygun görülenler Adalet Bakanlığı tarafından belirli bir il yada ilçede uzlaştırmacı olarak görevlendiriliyor. Avukatlar gibi uzlaştırmacılarında sicil numarası oluyor ve sicil numarası sayesinde uzlaştırmacılara dosyalar gönderiliyor. Bunun yanında ilgili kanun uyarınca uzlaştırmacılık görevi yapanlar 2-3 yılda bir Uzlaştırma Yenileme Eğitimi almak zorundadır. Biz dernek olarak bu eğitimide en iyi eğitimcilerin vermesini sağlayacak şartları oluşturmayı hedefliyoruz. Ancak bilirkişilik de durum biraz daha farklı.'
5 yıl deneyim şartı
Bilirkişilikte herhangi bir alanda çalışmış olunan iş koluna ait olarak en az beş yıl deneyimin olması gerektiğine ve bunu belgelendirmek gerektiğine dikkat çeken Yurdakoş, 'O iş koluyla alakalı uzmanlığımız belgelediğimizde bilirkişi olarak görev alabiliyoruz. Bu konuda şuan için bir sınav şartı yok. Sadece Adalet Bakanlığı'nın konu hakkında yayımladığı duyuru sonucunda başvuru yapılıyor, bakanlık inceliyor ve uygun görürse bilirkişi olarak atıyor. Bilirkişilikte yemin töreni oluyor, yemini ettikten sonra Cumhuriyet savcıları, hakimler tarafından görevlendiriliyoruz' diye konuştu.
Derneğin yeni açacağı eğitimleri arasında şunlar yer alıyor: Aktüerya Hukuku ve Hesap İlkeleri Eğitimi, Marka Patent Hukuku Eğitimi, Trafik Kuralları ile Trafik Kazalarında Kusur Tespiti Eğitimi, Aile Hukuku-Mal Rejimleri Hesap Bilirkişiliği Eğitimi.