Aile şirketlerini bekleyen tehlike

Ülke ekonomisinin can damarı olan aile işletmelerinin sürdürülebilir büyümesini desteklemek amacıyla kurulan Türkiye Aile İşletmeleri Derneği (TAİDER)  tarafından düzenlenen "Aile Şirketlerinde Farklı Nesiller" konulu buluşma toplantısı, aile şirketlerinin yoğun katılımları ile İstanbul'da gerçekleşti.
Dünyada ve Türkiye'de şirketlerin yüzde 90-95'ini aile şirketleri oluşturuyor. Rakam bu kadar büyük olunca aile şirketlerindeki yönetim, gelecek nesillere devir ayrı bir önem kazanıyor.  Dünyada aile şirketleri genelde 1-2 nesil sonra dağılma tehlikesi ile karşı karşıya geliyor, şirketleri sadece yüzde 3'ünün 4. nesile ulaşabiliyor. Aile şirketlerinde parçalanmaya neden olan faktörlerin başında şirketlerdeki kuşak çatışmaları yer alıyor. Büyük ekonomik krizlere direnebilen aile şirketleri aile fertleri arasındaki uyuşmazlık ve kavgalar nedeniyle kolayca dağılabiliyor.
Dr. Mevlüt Büyükhelvacıgil "gelecek kuşaklar" sorununa dikkat çekerek, atılması gereken adımlar konusunda önemli açıklamalar yaptı:
"Yetişkin birer birey haline gelen çocukların aile şirketine katılması ile çatışmalar baş göstermeye başlıyor. Aile şirketlerinin her bir nesili küreselleşmenin de etkisiyle, hayata yeni değerler, farklı alışkanlıklar ve davranış tarzlarıyla atılıyor. Her bir yaş kuşağının sosyo ekonomik deneyimleri, çalışmaları liderlik tarzlarını etkiliyor. Dünyada birbirinden farklı özelliklere sahip olan kuşaklar belirli tanımlar ve harflerle simgeleştirilmiş durumda ve hepsinin hayattan beklentileri, istekleri ve davranış şekilleri çok farklı. Bu nesillerin bir araya gelmesi de aile şirketlerinde tartışmaları beraberinde getiriyor:

• Gelenekçiler (71 yaş üzeri olan kişiler): "Gelenekçiler/Sessiz Kuşak" olarak adlandırılıyor. İkinci Dünya Savaşı'nda doğan, pek çok ekonomik ve politik belirsizlik ortamında büyüyen bu kişiler kuralcı ve risk toleransına sahip olmayan kişiler.
• Baby Boomer'lar (52 yaş ve üzeri olan kişiler): Aile şirketlerinde genelde kurucu kuşakları oluşturuyorlar. Temel düşünceleri "çalışmak için yaşa".
• X Kuşağı (36 yaş ve üzeri olan kişiler): "Çalışmak için yaşa" diyen önceki kuşağın aksine "yaşamak için çalış" düşüncesine sahipler.
• Y Kuşağı (16 yaş ve üzeri olan kişiler): Bilgisayarla büyüyen ilk nesili oluşturuyorlar. Eğitimli, her konuyu sorgulayan, kendi seçimlerini yapan, yaratıcı ve işverenden daha fazlasını isteyen grubu oluşturuyorlar.
• Z Kuşağı (2000 ve sonrası doğan kişiler): Henüz çocukluk ve gençlik çağını yaşayan grup. Derin duygusallıkları ile kristal nesil olarak adlandırılıyorlar. Dünya ile ilgileri olmayan grup ileri teknoloji kullanımları ile ayrışıyor.

Aile şirketlerinin yeni kuşaklar için davranışı yeni jenarasyonları kucaklayarak, yeni kuşakların özelliklerini anlamalı ve gözlemeli. Bir yandan iyi eğitim almış, iyi büyütülmüş aile bireylerinin kuruma bağlılıkları da sürecektir. Yeni kuşakları reddetmeden inovatif bakış açılarını değerlendirmek şirketlerin geleceğine büyük katkı sağlanacaktır. Tecrübeli üst kuşaklar ile yeni kuşaklar arasında bağ sağlanırsa, iş koşulları kuşakların durumlarına göre özel olarak düzenlenirse aile şirketlerinin geleceğinde büyük fark yaratılacak ve başarı ortaya konulacaktır.
Dr. Mevlüt Büyükhelvacıgil aktardığı tüm bilgileri Helvacızade Grubu'nda bizzat deneyimlediklerini de sözlerine ekledi. Helvacızade Grubu'nda gelecek kuşakların küçüklük yaşlardan itibaren iş alanlarına ısındırıldığını söyleyen Dr. Büyükhelvacıgil, 4. Kuşak temsilcilerinden K. Taha Büyükhelvacıgil'in ABD'de pazarlama ve sosyoloji alanında eğitim aldığını; Sıdıka Büyükhelvacıgil Öztürk'ün Koç Üniversitesi'nden Kimya & Biyoloji Mühendisi mezunu olduğunu ve Hale Feyza Büyükhelvacıgil'in Yeditepe Üniversitesi'nde eczacılık okuduğunu aktardı.
Dr. Mevlüt Büyükhelvacıgil'in "Aile Şirketlerinde Z Kuşağı Sorunu" isimli kitabı yakında aile şirketleri ile buluşacak.
Kurumsal Haber