Yönetici Görevlendirme ve Mülakat Sonucunun Duyurulma(ma)sı
Rafet URAL
Genel seçimlere dört gün kala tüm eğitim camiasının beklediği Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği Resmi Gazetede 21 Haziran 2018 Perşembe günü yayınlandı. Yeni yönetmeliğin değerlendirmesini bir daha ki yazımda ele alacağım. Çünkü Milli Eğitim Bakanlığındaki değişim ile okullarımıza yönetici seçme işinin de değişeceğini düşünüyorum.
Yönetmelikten önce değerlendireceğimiz başka bir mevzu var. Eğitim camiası ve okul yönetici adaylarının asıl beklediği başka bir konu daha vardı. Malumunuz eski yönetmeliğe göre ilk defa okul yöneticisi olacak ve okul yöneticiliğinde dört veya sekiz yıllık görev süresi dolanlar için şubat ayından itibaren devam eden bir süreç işliyordu. Bu süreç içerisinde nisan ayında yapılan mülakatların (sözlü sınav) sonucunu yönetici adayları merakla beklemekteydi. Aslında bu mülakat puanları ilk yayınlanan takvime göre mayıs ayının ilk haftası açıklanacaktı fakat alınan erken seçim kararı sonrası mülakat sonuçlarının açıklanması ertelenmişti.
Ertelenen bu durum, duyurulan yeni takvime uygun olarak çoğu il milli eğitim müdürlüklerince 26 Haziran 2018 Salı günü açıklandı. Ne yazık ki bu sene de il milli eğitim müdürlüklerince mülakat sınavına giren adayların puanları liste olarak yayınlanmadı. Açıklanan sonuçları adaylar sadece kendi kişisel verilerini kullanarak öğrenebiliyorlar.( T.C No, kurum kodu, doğum tarihi, vb.)
Sözlü sınav puanlarının liste olarak yayınlanmaması doğal olarak kafalarda soru işareti oluşturmaya yetiyor. Son yıllarda şeffaflık ilkesi gereği yönetmelikleri taslak olarak eğitimcilerin değerlendirmesine sunan ve gelen önerilere göre yönetmeliklere son şeklini veren Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin bu konuya daha ehemmiyet ile yaklaşmalarının doğru olacağını düşünüyorum.
Geçen sene yaz ayında Lider Eğitimci Yazarlar Derneği yönetim kurulu olarak Bakanlık temaslarımızda görüştüğümüz İnsan Kaynakları Genel Müdürü Hamza Aydoğdu Bey’e ilettiğimiz bir durumdu aslında bu konu.
Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği ve akabinde görevlendirme takviminin de yer aldığı kılavuzda bu durum net değil; “ Yöneticilerin puanlarının duyurulması” dediği için il müdürlüklerince bu şekilde şeffaflıktan uzak olarak sadece kişinin kendisinin görebileceği şekilde bir ‘duyurulma’ yapılıyor. Aslında yönetmelik veya kılavuzda sözlü sınav puanlarının “ilan edilmesi” diye değişikliğe gidilse fazla bir sorun kalmayacak.
Sözlü sınav puanlarının bu şekilde duyurulma(ma)sının ardından sendika şubelerinden ardı ardına eleştiri mahiyetinde açıklamalar yapılmaya başlandı. Çokta haksız sayılmazlar. Çünkü ellerindeki verilere göre açıklama yapıyorlar. İddiaları şu yönde “bazı sendikalıların, grupların veya kişilerin kollandığı” şeklinde beyanda bulunuyorlar. Fakat burada, bu sert eleştirilerinde katılmadığım bir husus var. Hataları da buradan ileri geliyor. Ellerinde yeteri kadar veri olmadan bu açıklamaları yapıyorlar.
Olaya daha sağduyulu bakacak olursak, kastettikleri sendikanın üye sayısının çokluğu ile orantılı düşündüğümüzde, durumu daha isabetli yorumlayabiliriz. Mülakat sınavına giren adayların sendika dağılımına baktığımızda haliyle üye sayısı da çok olduğu için yüzdeye vurduğumuzda kastettikleri sendika üyelerinin bu sözlü sınavlarda daha başarılı olduğu gerçeğini görürüz.
Olayı sayısal olarak somutlaştırmak gerekirse; A ilinde 100 adayın sözlü sınava girdiğini düşünelim, ortalama 80 yönetici adayı X sendika üyesi iken geri kalan 20 yönetici adayı başka sendikalara üye. 50 tane yöneticinin görevlendirileceğini düşünürsek, 40 tane X sendika üyesi ve 10 tane de başka sendikalara üye adayların bu sınavda başarılı olduğunu varsaydığımızda, istatistik olarak yüzdeye vurduğumuzda %50 oranı ile karşılaşırız. Yönetici adaylarının sözlü sınavda başarı oranlarını, sendikalar nezdinde değerlendirdiğimizde tabloyu bu şekilde yorumlamak daha isabetli olur.
Bu tip eksik veriye dayalı yapılan sert eleştirilerin önüne geçmek için sözlü sınava ait sonuçların daha şeffaf olması için liste halinde toplu olarak ilan edilmesi daha yerinde bir karar olacaktır. Nitekim sözlü sınav puanlarına ilave edilen Ek-1 puanları (ödül, kıdem, eğitim, vb.) ile oluşan tercih puanlarında yıldan yıla ve illere göre farklılık arz etse de çoğunlukla liste olarak ilan ediliyor.
Kendi çalıştığım ilde sorumlu bir eğitimci olarak bu dönem yönetici adaylarının mülakat sürecini başından sonuna takip etmeye çalıştım. Açık yüreklilik ile şunu ifade edebilirim ki sürecin son derece titiz bir şekilde yürütüldüğüne şahit oldum.
Yönetici görevlendirme sürecinde mülakatın olmaz ise olmaz bir kriter olduğunu düşünmüyorum. Fakat mülakattan bir türlü vazgeçmeyen bakanlığımız en azından şunu yapabilir: mülakatlar kamera kayıtları eşliğinde yapılabilir. Bu uygulamaya geçildiğinde itirazların azalacağını düşünüyorum.
Diğer bir husus ise mülakat puanlarının yüzde olarak etkisi (%20-30) azaltılabilir. Var olan şartlar içerisinde en uygun ve uygulanabilir yöntem olarak bu düşünülebilir.
Göz bebeğimiz yavrularımızın okuduğu okulların yöneticilerinin ehil insanlardan oluşması tüm kesimlerin ortak temennisi olduğu gerçek. O zaman gelin bu sorunu en makul olan yollar ile yapmak için ego ve inattan sıyrılarak kalıcı bir çözüm için bir araya gelip istişare edelim.
On yıldan fazladır yönetici atama ve görevlendirme süreçlerini takip eden bir eğitimci olarak sahada ki izlenim ve tespitlerimizle beraber ideal olan çözüm yollarını sunmaya hazır olduğumu buradan ilan edeyim.
