20 yıllık Amerikan işgaliyle iğfal edilmiş Afganistan topraklarında yaşayan ve nüfusunun yarıya yakını açlık durumunda olan insanlar için yardım kuruluşlarının katkılarıyla 700 tonluk bir insani yardım treni Ankara’dan kalkmak üzere.
‘İstan’la biten Türkî Cumhuriyetlere Azerbaycan da ilave edildiğindeki grup devletlerin kıyısına yakın olarak hep Hindistan, Pakistan ve Afganistan da hissiyat olarak dahil edilmiştir. Osmanlı payitahtı İstanbul’a uzak olsalar bile bu ülkeler her zaman ortak kültür havzasının mensubu sayılmıştır. İstanbul’un işgaliyle başlayan süreçte hilafet merkezi payitahta destek olmak için bu coğrafyadan gönderilmiş bulunan ziynet eşyaları, geç ulaştığı için Cumhuriyet Döneminde İş bankası’na kuruluş sermaye edildiği hep söylenir.
On yıla yakın süren Sovyet İşgali ile Sovyet Ordusu’na karşı canhıraş bir gerilla mücadelesi veren ve sonunda işgali püskürten Afganlı Mücahitler, Afganistan yönetiminde söz sahibi olsalar da örgütsel reflekslerle aralarındaki problemi çözememişler ve bir müddet sonra da okyanus ötesinden Amerikan’nın işgaline uğramışlardı. Kısa süren Taliban yönetimi sonrasındaki bu işgal dönemi geçtiğimiz 2021 yılının 15 Ağutos’una kadar sürmüştür.
Sovyet ve Amerika’nın işgal döneminde bir şekilde kukla sözde Afgan Hükümetleri tarafından yönetilen ülke, ne yazık ki kendine yeten bir ülke olmaktan çıkmış hatta dünyanın en yoksul ülkelerinden biri haline gelmiştir.
Özellikle tarım ve hayvancılık bakımından kendine yeten bir ülke iken, yaşadığı işgallerle ve başıbozukluklarla en temel gıda ürünlerinde bile dışa bağımlı hale gelen ve son işgal döneminde de verimli toprakları adeta dünyanın birer afyon tarlası konumuna getirilmiştir. Amerika’nın koordine ettiği bu planlı dönüşümle, kırsalda yaşayan halk güya yüksek getirisinden dolayı afyon ekimine yönlendirilmiş ve başka bir ürün yetiştiremez hale getirilmiştir. Büyük bir bölümü insan sırtında İran ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılan bu uyuşturucu, Avrupa’da tüketilen uyuşturucunun %90’ından fazlasını karşılamaktadır.
Uyuşturucu üretiminden elde ettiği gelir, neredeyse ülkenin toplam gelirinin beşte birini oluşturmaktadır. Böyle bir ticari bağımlılığa düçar olan Afganistan, işgal sonrası yönetimi ele geçiren Taliban tarafından yönetilmeye çalışılıyor. Taliban’ın örgütsel yönetim anlayışı devletsel bir yönetime dönüşecek mi dönüşmeyecek mi bunu zaman gösterecek ama her geçen gün daha da yoksullaşan Afgan halkı açlık ve yoklukla pençeleşmeye devam edecektir. Afyon üretimine 2001 yılında bir dönem yasak getirmiş olan Taliban, şimdi bu üretimi nasıl yasaklayacağı ve bu ekonomik getiriden hangi şartlarda nasıl mahrum kalabileceği merak konusu.
Ağır kış şartları ve yokluk içindeki Afganistan’a oradaki durumu gözlemlemek ve onlar için neler yapılabiliri raporlamak için bir haftalık bir seyahate çıkacağım inşallah. Allah’a ısmarladık…
