Koramaz ve Yöresi düğün gelenekleri-8

Gelinkız Başka Köydense

Eğer gelinkız başka köyden ise adetler biraz farklıdır. Genellikle kızın köyünde bulunan oğlanın bir yakını ya da ta­nıdığı tarafından tavsiye edilerek dünür gitme kararı alınır. Ba­zen de babaları ahbaptır, asker arkadaşıdır, gelip gittikçe bir­birinin çocuklarını tanımışlardır öyle karar verilmiştir. Diğer önemli bir sebep de uzaktan akrabadırlar, akrabalığı tazelemek için çocuklarını evlendirme kararı almışlardır. Genellikle oğlanla kız bu durumlarda birbirlerini tanımazlar. Dünür düşüleceği mevzu olunca, önce gençler birbirini görsün diye karar alınır. Damat adayı, kızın köyüne gider. Başka bir tanıdığın evine misafir olur. Kızın evine haber salınır. Kız, tek başına utanmasın diye yanına bir yakınını alarak, güğümleri ile çeşmeye suya gider. Damat adayı da yine yanında birisi ile kızın geçeceği yolun, gözden ırak uygun bir yerinde, on beş, yirmi metre uzaktan kıza bakar. Yaşmağının altından kız da oğlana bakmaya çalışır. Büyükler karar verdiğine göre, çok engelle­yici bir durum yok demektir, böylece dünür düşülür.

Dünür için, damat adayının babası ve anası ile birlikte amca, dayı, hala (annenin kız kardeşi), ame (babanın kız kar­deşi) den müsait ve münasip olan bir iki kişi ile birlikte gidilir. Kız tarafında da benzer hazırlık vardır. Kızın yakınları toplan­mıştır. Zaten önceden iki taraf için karar bellidir ama usulen, “Allah’ın emri, Peygamber Efendimiz’in kavli” ile dünür düşülür. Biraz sohbetle iki taraf birbirini tanımaya çalışırlar. Sonra nişan günü ve nişanda alınacaklar, özellikle takı meselesi, kaç tane beşibirlik takılacağı kararlaştırılır ve vedalaşırlar. İki tarafta nişan hazırlıklarına başlar.

Oğlan tarafı kızın yüzüğünü, küpesini, çarını misafirlere ikram edilecek şekeri, çerezi, nişan şerbeti için gıda boyası ve akide şekerini alıp hazırlar. Damadın yakın çevresinden yedi sekiz kişi ile birlikte kararlaştırılan günde kız evine varılır. Kız tarafı da fazla açılmadan, yakın akrabalarından on beş yirmi kişiyi köy imamı ile birlikte davet eder. Kadınlar ve erkekler birbirine yakın fakat ayrı ayrı odalarda toplanırlar. Herkes top­landıktan sonra oğlan tarafından usul erkân bilen birisi tekrar dünür düşer. Kız tarafından da yine büyüklerden biri önceden kararlaştırıldığı gibi karşılık verir. “Allah yazdı ise olur inşal­lah, çocuklar birbirini beğenmiş, aileler karar vermiş, her iki tarafa da hayırlı olsun, Allah mesut etsin” der imam efendi Kur’an okur dua eder. Nişan şerbeti ikram edilerek nişan töreni sonlandırılır.

Farklı köylerde oldukları için fazla gidip gelme olmaz. Bir müddet sonra müsait bir zamanda damadın anası ile yakın-larından birkaç kadın, hediyelerini de alarak Gelinkız görmeye giderler. Damat sadece bayramlarda müstakbel kaynanasının ve kayın pederinin elini öpmeye gider. Nişanlısı ile anası, babası razı olursa görüşür, konuşurlar.

Kar kış olmadan şehre düzene gidilir. Sonra da düğün­den önce kız evine galın gider.

Galın gideceği zaman oğlanın babası köyün büyüklerini odasına çağırarak konu görüşülür. Eğer kız evinden, düğünde seğmen geleceklerin sayısına bir sınır konmuşsa, ona göre ko­nak ayarlanır, kız tarafı bir sınır koymamışsa, köyden ne kadar seğmençıkarılacağı, yani kaç kişi ile gelin almaya gidilebile­ceği tahminen belirlenir. Bunların, 8–10 kişilik guruptan kaç tane ola­cağı hesaplanır. Bu gurupların her birine konak denir. Diyelim ki 70 kişi ile gidilecek, onar kişiden en fazla yedi ko­nak olur. Bu durumda, galını oğlan evinden kızın köyüne yedi kişi götürecek demektir. Yedi kişiyi seçmek için akrabalık du­rumları göz önünde bulundurularak köy yedi guruba ayrılır. Kalını götürmek için her gurubu temsilen birer kişi seçilir. Ka­lını götürecek kişiler ve gidileceği gün belirlendikten sonra ha­zırlıklar başlar. Oğlan tarafı, kızın evinde yemek yedirecektir. Kalın gitmeden bir gün önce kap, kacak ve yemek malzemeleri ile kesilmek üzere bir koyun alınarak yemek pişirecek birkaç kadınla birlikte kızın köyüne giderler. Koyun kesilir pilav, çorba başta olmak üzere yemekler hazırlanır. Ertesi gün galın götüren heyet de gelir.

 Benzer istişareler kızın köyünde konak indirecekler için de yapılmıştır. Bu taraftan yedi kişi gitmişse, kızın köyündende yedi kişi, kalın götüren misafirlere hoş geldin demeye gelir. Bunun anlamı şudur: Misafirleri karşılayan bu yedi kişi, gelin almaya gelinince konak indirecekler demektir. Yani; gelin al­maya varınca, her biri seğmenlerden bir konağı misafir ede­cektir.

İki köyün temsilcileri kız evinde bir araya gelince düğün hakkında istekleri varsa bir birine söyler, düğünün günü konusunda anlaşırlar. İki gurup birlikte oğlan tarafının pişirdiği yemekleri yerler ve ayrılırlar. Oğlan tarafı köyüne döner.

Devam edecek